Elektronik sigara kullanımının yaygınlaştığı dikkati çekiyor. Birçok çeşidi var ve bunlar mevzuatımızda olmadığı için ‘kaçak’ kabul ediliyor. Boyutu, ticaretinin hacmi bilinmiyor. Daha önce, kapatılmadan önce Tütün Kurulu’nun bu konuda bir çalışma yaptığı belirtiliyordu. Kurumun görevleri Gıda Tarım Bakanlığı’na devroldu.
Bazı ülkelerde sağlık bakanlığı izni ile ‘bıraktırma’ özelliği olan veya ‘daha az zararlı’ olduğu kabul edilen ürünlerin satışı yasal. Küresel sigara şirketleri büyüyen bu pazardan pay edinmek için çeşitli üretimler yapıyor. Tamamen tütünsüz veya tütünlü ürünler var. Bazılarının yaygınlaştığı da görülüyor. Kullanıcılar, Türkiye’de yasal satışı olmadığı için yurtdışından, KKTC’den cihaz ve özel sigara getirtiyor.
Bu ürünlerin ‘tütünlü’ veya ‘tütünsüz’ olması önemli bir ayrım. Tütün mamulü, 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanuna dayanılarak çıkarılan Tütün Mamullerinin Üretim ve Ticaretine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te, “Tütün yaprağının ve/veya tütün bitkisi parçalarının tamamen veya kısmen hammadde olarak kullanılması ile üretilen, tüttürme, buruna çekme, emme ya da çiğneme amaçlı tüm ürünleri ifade eder” şeklinde tanımlanmış.
Bu Kanuna dayanılarak çıkarılan ikincil mevzuatta da ‘e-sigara’ gibi ürünlerin üretim ve ticareti ile ilgili herhangi bir hüküm yok. Bu kapsamda, elektronik sigaralar ve sarf malzemelerinin üretimi, ithalatı, piyasaya arzı ve satışı ile Elektronik sigaraya ilgi giderek artarken bu ürünler mevzuatta tanımlanmadığı için ‘kaçak’ kabul ediliyor. Yurtiçinde satılan cihaz ve sarf malzemeleri yasadışı olarak piyasaya giriyor. Sektör temsilcileri konunun hem sağlık hem de maliye açısından ele alınması gerektiğine dikkat çekiyor. ilgili bakanlık tarafından uygunluk belgesi veya herhangi bir izin verilmiyor. Elektronik sigaralar kısmen de olsa tütün içermedikleri için ‘tütün mamulü’ değil. Gliserin gibi likitle çalışan cihazlar da öyle. Uzmanlar, “Bu ürünlerin mer’i mevzuaat hükümleri kapsamında ülkemizde ticareti mümkün değil” diyor. Tütün içermeyen e-sigaralar için durum açık. Ancak ‘tütün içerenler’ de var. IQOS bunlardan biri. Bunlarla ilgili de mevzuat ihtiyacı var.
Likitlere dikkat çekiliyor
Sigara Harici Tütün Mamulleri Üreticileri Derneği Başkanı Gökhan Ersöz, “Türkiye’de elektronik sigara satmak yasak. Bununla ilgili düzenlenmiş bir yönetmelik ve TSE standardı yok! Kaçak yolla giriyor. Bazı likit e-sigaralar var. Bu ürünlere sağlığa zararsız demek yanlış olur. Zararsızlığı ispatlanmış bir konu değil. Efendim Ar-Ge yapıldı, zararı yokmuş veya azmış demek çok tehlikeli bir söylem. Bu konularda yönetmelikler ve standartlar oluşturmak lazım. İçlerine konan likitler merdiven altlarında üretiliyor, denetimsiz ürünler. Yurtdışı markaların taklitlerini yapıyorlar, sanki üretim yeri yurtdışıymış gibi... Türkiye’de üretiyorlar. Bu ürüne talep artıyor. Bu da merdivenaltı likit üretimini artırıyor. Konu hem vergi kaybı hem denetimsiz olduğundan sağlık tehhdidi oluşturuyor. Bunlar ileride kanser patlamasına yol açabilir. Etkileri bilinmiyor. İlgili kurumlara, Maliye’ye görevler düşüyor” dedi.
< 12.06.2018 diğer haberleri için tıklayınız.
