Ipsos’un hazırladığı ‘Türkiye Barometresi’nin kasım - aralık verilerine göre kısa dönemde tüketim artışı bekleyenler, azalma bekleyenlerden 6 puan daha fazla. Sonuçları değerlendiren Ipsos Başkanı Vural Çakır, “Hane tüketim endeksi yılı hafif bir küçülme ile (sabit fiyatlarla) kapattı. Günlük tüketim kalitesi açısından gelişme sağlanan bir yıl olmadı. Buna karşılılık Barometre sonuçlarına göre önümüzdeki kısa dönemde tüketim artışı bekleyenler azalma bekleyenlerden daha fazla; net 6 puanlık bir artış beklenti fazlalığı var. Pozitif yönlü bir beklenti olmakla birlikte yüksek değil. Tüketim artış talebinin devam ettiği ama özellikle yılın ilk döneminde yüksek bir seviyenin de olmayacağını tahmin edebiliriz” dedi. Araştırma şirketi Ipsos’un 2015 Barometresi’ne göre, bu yıl tüketim artışındaki yükseliş sınırlı kalacak. Ipsos Türkiye Başkanı Vural Çakır, “Tüketim artış talebinin devam ettiği ama özellikle yılın ilk döneminde yüksek bir seviyenin olmayacağını tahmin edebiliriz” dedi. Barometrenin bir diğer önemli sonucu da genel seçimlere ilişkin. Çalışmaya göre hazirandaki seçimlerin kaderini yüzde 30’a ulaşan oranda kırılgan seçmen belirleyecek.
Ipsos, Kasım-Aralık 2014 dönemini kapsayan ‘Türkiye Barometresi’nin detaylarını DÜNYA ile paylaştı. Sonuçları değerlendiren Vural Çakır, çalışmaya göre toplumsal kaygının ortalamanın üstünde olduğunu söyledi. Barometre’nin toplumsal kaygı endeksi, çok hareketli geçen Aralık 2013’ün ardından yükselmiş ve yerel seçimlerin ardından düşme eğilimine girmişti. Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra ise yeniden artan endeks tekrar Ocak 2014 seviyesine döndü. 115 seviyesindeki endeks, ortalamanın üstünde bir kaygıya işaret diyor.
En önemli sorunlar; işsizlik ve Suriyeliler
Barometre’ye göre kasımda yine en büyük sorun, ‘işsizlik’. Önceki dönemlerden farklı olarak ‘Suriye’ meselesini sorun olarak görenlerin oranında da büyük artış var. Kasımda IŞİD, kadına yönelik ayrımcılık/şiddet, düşünce ve ifade özgürlüğü, iş sağlığı/güvenliği de kamuoyuunun gündemine giren konular olarak dikkat çekiyor.
Çakır, hane tüketim endeksinin yılı hafif bir küçülme ile kapatırken, 2014’ün günlük tüketim kalitesi açısından gelişme sağlanan bir yıl olmadığını söyledi. Çakır, “Buna karşılılık Barometre sonuçlarına göre, önümüzdeki kısa dönemde tüketim artışı bekleyenler azalma bekleyenlerden daha fazla. Bu pozitif yönlü bir beklenti olmakla birlikte yüksek değil. Net olarak 6 puanlık bir artış beklenti fazlalığı bulunuyor. Tüketim artış talebinin devam ettiğini ama özellikle yılın ilk döneminde yüksek bir seviyenin olmayacağını tahmin edebiliriz” dedi.
İktidarda görünüm negatif ana muhalefet de düşüşte
Son bir yılın Barometre sonuçlarına göre, iktidarın genel performansı hemen hemen aynı düzeyde. Ancak, derecelendirme kuruluşlarının diliyle görünüm negatif seyrediyor. Yolsuzlukla mücadele, eğitim ve ekonomi ile ilgili alanlarda performans algısında düşüş dikkat çekiyor. Muhalefet partilerinin performansı ise büyük değişimlerden çok, küçük oynamallar gösteriyor. MHP bir yıl öncesine göre biraz daha yükselen ve CHP biraz daha düşen bir başarı ile değerlendiriliyor.
AK Parti’nin yüzde 35 konsolide seçmeni var
Ipsos Barometresi’nde yaklaşan genel seçimlerin de röntgeni çekildi. Çalışmada genelde AK Parti’nin yüzde 35 dolayında bir konsolide seçmeni bulunduğu değerlendiriliyor. Çakır bu konuda da şu görüşleri dile getiriyor: “Çok büyük ölçüde Ipsos Türkiye’yi Anlama Kılavuzu’nda ‘Yeni Muhafazakar’ diye isimlendirilen kesim. Bu konsolide seçmen üzerine 15 puanlık bir ilave potansiyeli bulunuyor. Daha çok geleneksel orta sınıf diye adlandırılan kesimden geliyor. CHP’nin yüzde 17 dolayında esas olarak tepkili modernlerden gelen bir konsolide oyu var. Buna 7-8 puanlık bir ilave gelebiliyor. MHP’de ise konsolide seçmen yüzde 11 civarında ve kırılgan potansiyel 7 puan. Kırılgan diye adlandırdığımız potansiyel aşağı yukarı 30 puan ediyor. Bunlar da seçimlere dört ay kala 30 puan civarında tutan, kararsız diye konuşulan grubu oluşturuyor.”
Araştırmada, AK Parti’nin kırılgan potansiyel seçmeninin daha çok MHP ile geçişken olduğuna dikkat çekiliyor. CHP’deki kırılgan seçmenin ise MHP ve HDP dahil taktiksel kaymalara uygun olduğuna işaret ediliyor. Diğer büyük partilerle en yüksek geçişkenliğe sahip MHP’nin kendisininki kadar diğerlerinin politikalarından da çok etkilendiği belirtiliyor.
Başbakan değişti performans etkilendi
Ipsos’un 2015 Barometresi’nin sonuçlarından biri de Cumhurbaşkanlığı seçim döneminde yükselen bir trend izleyen hükümet performans algısının bu seçimin ardından negatife dönmesi. Çakır, bu dönemde büyük politika değişiklikleri olmamasına rağmen performans algısındaki farklılığın başbakan değişimine bağlanabileceğini söyledi.
Diğer yandan Kasım 2014’te Türkiye’nin yakın gelecekteki durumunun daha iyi olacağını düşünenlerin oranı yüzde 27 seviyesindeyken daha kötü olacağını düşünenlerin oranı yüzde 38’e ulaşmış durumda. Hükümetin performansının en iyi bulunduğu alan sağlık olarak görülüyor. Bunun dışında ise sorgulanan her alanda performansı başarısız bulanların sayısı başarılı bulanlardan yüksek. Ayrıca her 4 kişiden birisi yeni Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı desteklerken, her 2 kişiden biri desteklemediğini beyan etti. Ancak Ocak 2014’e kıyasla hükümete ilişkin genel siyasi performans algısı daha pozitif görünüyor. Genel olarak muhalefet partilerini başarılı bulanların oranı ise çok düşük. Kasım 2014’te her üç partinin de başarısız olduğunu düşünenlerin oranı Ocak 2014’e kıyasla arttı.
Ekonomi, siyasi değişim ve çözüm süreci riskli alanlar
Vural Çakır, Ipsos’un araştırmasına göre, seçmen davranışlarının ekonomik, siyasi ve kültürel olmak üzere üç ana çerçevede toplandığına dikkat çekti. AK Parti oylarının en yükseldiği noktaların ekonominin yüzde 8-11 gibi büyüme gösterdiği dönemler olduğunu aktaran Çakır, “Barometre sonuçları kısa dönemdeki iyimser beklentilerde önceki yıla göre bir azalma gösteriyor. Bu değişkenler kırılgan potansiyel için en önemli AK Parti riskinin ekonomi olduğunu gösteriyor” dedi. Çakır, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından ortaya çıkan yeni durumun ikinci risk konusu olduğunu ifade ederken, üçüncü risk alanını ise çözüm süreci olarak gösterdi.
< 26.01.2015 diğer haberleri için tıklayınız.
