TCMB 2014 YILI PARA VE KUR POLITIKASI

1 GENEL DEGERLENDIRME

1. TCMB’NIN TEMEL AMACI FIYAT ISTIKRARINI SAGLAMAKTIR. BU CERCEVEDE 2014-2015 YILLARI ICIN OLDUGU GIBI 2016 YILI ENFLASYON HEDEFI DE ORTA VADELI PROGRAM HAZIRLIK SURECINDE HUKUMET ILE VARILAN MUTABAKATA PARALEL OLARAK YUZDE 5 OLARAK BELIRLENMISTIR.

2. TCMB’NIN HESAP VERME YUKUMLULUGUNUN BIR UNSURU OLAN BELIRSIZLIK ARALIGI, ONCEKI YILLARDA OLDUGU GIBI HER IKI YONDE 2 YUZDELIK PUAN OLARAK KORUNMUSTUR. ENFLASYONUN YIL ICINDE UCER AYLIK DONEMLERIN SONU ITIBARIYLA YILSONU HEDEFINDEN 2 YUZDELIK PUANDAN FAZLA FARKLILASMASI DURUMUNDA, SAPMAYA YOL ACAN NEDENLER ILE HEDEFE ULASILMASI ICIN ALINAN VE ALINMASI GEREKEN ONLEMLER ENFLASYON RAPORU ARACILIGIYLA KAMUOYUNA ACIKLANACAKTIR. GERCEKLESEN ENFLASYONUN YILSONUNDA BELIRSIZLIK ARALIGININ DISINDA KALMASI DURUMUNDA ISE HUKUMET’E ACIK MEKTUP YAZILACAKTIR.

2 2014 YILINDA PARA POLITIKASI CERCEVESI

3. TCMB FIYAT ISTIKRARINA ODAKLI PARA POLITIKASI DURUSUNUN VE PARA POLITIKASINDAKI ONGORULEBILIRLIGIN KORUNDUGU BIR CERCEVEYI ESAS ALMAKTADIR. AYRICA REZERV OPSIYONU MEKANIZMASININ OTOMATIK DENGELEYICI OZELLIGI KADEMELI OLARAK GUCLENDIRILECEKTIR.

4. TCMB ENFLASYONU HEDEFLE UYUMLU SEVIYELERDE TUTMAYI AMACLARKEN FINANSAL ISTIKRARI GOZETMEYE DEVAM EDECEKTIR. BU DOGRULTUDA TCMB, SERMAYE AKIMLARININ YURT ICI EKONOMI UZERINDE OLUSTURDUGU OYNAKLIGIN SINIRLANMASINA YONELIK POLITIKALARINA DEVAM EDECEKTIR. ONUMUZDEKI DONEMDE DE FIYAT ISTIKRARI VE FINANSAL ISTIKRAR AMACLARI DOGRULTUSUNDA, GELENEKSEL ARACLARIN YANI SIRA YENI POLITIKA CERCEVESI DÂHILINDE GELISTIRILEN ARACLAR DA KULLANILMAYA DEVAM EDECEKTIR. AYRICA KREDILER VE DOVIZ KURU KANALLARININ DAHA ETKIN CALISMASI ICIN, ILETISIM KANALI DA GEREKTIGINDE DESTEKLEYICI BIR ARAC OLARAK DEVREYE SOKULACAKTIR.

5. ONUMUZDEKI DONEMDE IC TALEBIN ARTMAYA DEVAM EDECEGI ANCAK FINANSAL KOSULLARDAKI SIKILASMA NEDENIYLE BU ARTISIN ILIMLI KALACAGI DUSUNULMEKTEDIR. TEMKINLI PARA POLITIKASI DURUSUNUN, ALINAN MAKRO IHTIYATI ONLEMLERIN VE ZAYIF SEYREDEN SERMAYE AKIMLARININ ETKISIYLE KREDI BUYUME HIZLARININ DAHA MAKUL DUZEYLERE GELECEGI ONGORULMEKTEDIR. BU CERCEVEDE, EKONOMIN ILIMLI SEKILDE BUYUMEYE DEVAM EDERKEN TALEP BILESENLERININ OLUMLU YONDE DENGELENMESI BEKLENMEKTEDIR. BOYLE BIR KOMPOZISYON ALTINDA, TOPLAM TALEP KOSULLARININ ENFLASYON UZERINDE BASKI OLUSTURMASI BEKLENMEMEKTEDIR.

ILETISIM ARACLARI VE KARAR ALMA SURECI

6. PARA POLITIKASININ TEMEL ILETISIM DOKUMANLARI PARA POLITIKASI KURULU (KURUL) DUYURULARI VE ENFLASYON RAPORUDUR. ONUMUZDEKI DONEMDE ENFLASYON RAPORU YILDA DORT DEFA YAYIMLANMAYA DEVAM EDECEKTIR. KURUL, ONCEDEN ACIKLANAN BIR TAKVIM CERCEVESINDE AYLIK OLARAK TOPLANMAYI SURDURECEK VE PARA POLITIKASI KARARI ILE KISA GEREKCESI TOPLANTININ HEMEN ARDINDAN SAAT 14.00’DA, KURUL’UN AYRINTILI DEGERLENDIRMELERINI ICEREN TOPLANTI OZETI ISE TOPLANTIYI TAKIP EDEN BES IS GUNU ICINDE TCMB INTERNET SAYFASINDA YAYIMLANACAKTIR. KAMUOYU ILE ILETISIMIN DAHA ETKIN SEKILDE YAPILABILMESI AMACIYLA ENFLASYON RAPORU BASIN TOPLANTILARIYLA TANITILACAKTIR.

7. ONUMUZDEKI DONEMDE FINANSAL ISTIKRAR RAPORU DA TCMB’NIN ONEMLI BIR ILETISIM ARACI OLMAYA DEVAM EDECEKTIR. BUNUN YANI SIRA, PARA VE KUR POLITIKASI CERCEVESINE ILISKIN KAMUOYUYLA PAYLASILAN DUYURULAR, BASKAN TARAFINDAN TCMB’NIN FAALIYETLERI VE PARA POLITIKASI UYGULAMALARI HAKKINDA BAKANLAR KURULU ILE TBMM PLAN VE BUTCE KOMISYONU’NA YILDA IKI DEFA YAPILAN SUNUMLAR, HER AY ENFLASYON VERILERININ ACIKLANMASINI TAKIP EDEN IS GUNU ICINDE YAYIMLANAN "AYLIK FIYAT GELISMELERI" RAPORU, BANKA EKONOMISTLERIYLE YAPILAN TOPLANTILAR, TCMB YETKILILERININ YURT ICI VE YURT DISI TOPLANTILARDA YAPTIGI SUNUM VE KONUSMALAR ILE DIGER BASIN DUYURULARI DA KAMUOYUNUN BILGILENDIRILMESINDE ONEMLI ROL OYNAYACAKTIR. TCMB TARAFINDAN YAYIMLANAN CALISMA TEBLIGLERI, KITAPCIKLAR, EKONOMI NOTLARI VE DUZENLENEN KONFERANSLAR DA ILETISIM POLITIKASININ ONEMLI UNSURLARI OLMAYA DEVAM EDECEKTIR.

3 TURK LIRASI LIKIDITE YONETIMI

LIKIDITE YONETIMI GENEL ILKELERI

8. TCMB, LIKIDITE YONETIMI GENEL CERCEVESINI BELIRLERKEN;

I) KISA VADELI FAIZ ORANLARININ KURUL TARAFINDAN BELIRLENEN FAIZ KORIDORU ICERISINDE UYGUN GORULEN DUZEYDE OLUSMASININ SAGLANMASI,

II) UYGULANAN LIKIDITE YONETIMI STRATEJISI ILE UYUMLU SEKILDE PARA PIYASALARININ ETKIN VE ISTIKRARLI CALISMASININ SAGLANMASI,

III) ODEME SISTEMLERININ KESINTISIZ CALISMASININ TEMINI,

IV) KULLANILAN ARACLARIN PARA POLITIKASININ ETKINLIGINI DESTEKLEMESI,

V) OPERASYONEL YAPININ PIYASALARDAKI OLAGANDISI GELISMELERE KARSI YETERLI ESNEKLIGE SAHIP OLMASI
GIBI AMACLARI HEDEFLEMEKTEDIR. BU AMACLARA ULASMAK VE PARA POLITIKASININ ETKINLIGINI ARTIRMAK ICIN LIKIDITE YONETIMI GENEL CERCEVESI BELIRLENIRKEN, PIYASADAKI LIKIDITE DUZEYI VE LIKIDITENIN SISTEM ICINDEKI DAGILIMI DA DIKKATE ALINMAKTADIR.
LIKIDITEYI ETKILEYEN FAKTORLER VE 2013 YILINDA LIKIDITE GELISMELERI

9. PIYASADAKI LIKIDITE, ASIL OLARAK ASAGIDAKI FAKTORLER TARAFINDAN BELIRLENMEKTEDIR:

I) PARA TABANI DEGISIMLERI,

(A) EMISYON HACMINDEKI DEGISIMLER,

(B) BANKALARIN TURK LIRASI SERBEST MEVDUATLARINDAKI DEGISIMLER.

II) TCMB’NIN PIYASA ILE GERCEKLESTIRDIGI TURK LIRASI KARSILIGI ISLEMLER,

A) TURK LIRASI KARSILIGI NET DOVIZ ALIS/SATIS ISLEMLERI,

B) ODENEN/TAHSIL EDILEN FAIZLER, CARI HARCAMALAR,

C) IHRACAT REESKONT KREDILERI, DEVLET IC BORCLANMA SENETLERI (DIBS) VE KIRA SERTIFIKASI ALIM/SATIM ISLEMLERI.

III) HAZINE’NIN PIYASA ILE GERCEKLESTIRDIGI TURK LIRASI KARSILIGI ISLEMLER,

A) TCMB’YE YAPILAN ITFALAR HARIC NET TURK LIRASI CINSI DIBS VE KIRA SERTIFIKASI ITFA-IHRAC FARKI,

B) FAIZ DISI FAZLA/ACIK GIRIS/CIKISLARI,

C) OZELLESTIRME VE TASARRUF MEVDUATI SIGORTA FONU KAYNAKLI TURK LIRASI TRANSFERLERI ILE DIGER KAMU ISLEMLERI.

10. DIGER YANDAN, HAZINE’NIN IC VE DIS BORCLANMA DAHIL HER TURLU DOVIZ CINSI NET TAHSILATI YA DA ODEMESI ILE TCMB’YE OLAN ITFALARI VE TCMB’NIN HAZINE’YE KAR TRANSFERLERI, HAZINE’NIN TURK LIRASI CINSI BORCLANMA GEREGININ TESPITINDE ONEMLI OLMASI NEDENIYLE PIYASADAKI LIKIDITEYI DOLAYLI OLARAK ETKILEMEKTEDIR.

11. PIYASADAKI NET LIKIDITE ACIGI (SISTEMIN FONLAMA IHTIYACI, SFI) 2012 YILI SONUNDA 19,3 MILYAR TURK LIRASI (TL) DUZEYINDE IKEN 20.12.2013 TARIHI ITIBARIYLA 34,5 MILYAR TL DUZEYINE YUKSELMISTIR. GECICI VERILERE GORE, 2013 YILINDA SISTEMIN FONLAMA IHTIYACINI ETKILEYEN TEMEL KALEMLER TABLO 1’DE YER ALMAKTADIR.

(*) SISTEMIN FONLAMA IHTIYACI RAKAMI PIYASANIN NET LIKIDITE IHTIYACINI GOSTERMEKTEDIR. RAKAMIN NEGATIF OLMASI PIYASADA NET LIKIDITE ACIGI OLDUGUNU IFADE ETMEKTEDIR.

12. TCMB LIKIDITE ACIGINI YILIN ILK YARISINDA BIR HAFTA VADELI MIKTAR VE BIR AY VADELI GELENEKSEL REPO IHALELERI ILE FONLARKEN, YILIN IKINCI YARISINDAN ITIBAREN FONLAMANIN VADESINI AZALTACAK SEKILDE KOMPOZISYONU DEGISTIRMISTIR (GRAFIK 1).

2014 YILINDA LIKIDITE POLITIKASI VE OPERASYONEL CERCEVE

13. 2014 YILINDA PIYASADAKI LIKIDITE KOSULLARINI ETKILEYECEK EN ONEMLI FAKTORLER; TCMB’NIN PIYASA ILE GERCEKLESTIRECEGI (IHRACAT REESKONT KREDI KULLANDIRIMI DAHIL) TURK LIRASI KARSILIGI NET DOVIZ ALIM/SATIMI, PARA TABANI DEGISIMI (ROM IMKANINDAKI DEGISIKLIKLER VE BANKALARIN SOZ KONUSU IMKANI KULLANIMLARINDAKI DEGISMELERIN ETKISI DE DAHIL OLMAK UZERE) VE HAZINE’NIN TL CINSI BORCLANMA ARACLARI ITFA-IHRAC FARKI ISLEMLERININ MIKTARI OLACAKTIR. KURESEL PIYASALARIN GORUNUMUNUN VE RISK ISTAHININ HIZLA DEGISEBILMESI ULKEMIZIN DE ICINDE BULUNDUGU GELISMEKTE OLAN ULKELERE YONELIK SERMAYE AKIMLARININ DALGALANMASINA NEDEN OLMAKTADIR. BUNA BAGLI OLARAK, BANKALARCA ROM’UN KULLANIMINA VE/VEYA TCMB’NIN PIYASA ILE GERCEKLESTIRECEGI TL KARSILIGI DOVIZ ALIM/SATIM ISLEMLERININ MIKTARINA ILISKIN BELIRSIZLIKLER 2014 YILI LIKIDITE KOSULLARINA ILISKIN NET BIR ONGORUDE BULUNMAYI ZORLASTIRMAKTADIR. BUNUNLA BIRLIKTE 2014 YILI BOYUNCA PIYASADAKI LIKIDITE ACIGININ MAKUL DUZEYLERDE KALACAGI ONGORULMEKTEDIR.

14. TCMB’NIN HER TURLU LIKIDITE DURUMU OLASILIGINI DIKKATE ALARAK, BIST REPO-TERS REPO PAZARI VE BANKALARARASI REPO-TERS REPO PAZARI’NDAKI FAIZ ORANLARINI KONTROL EDEBILMESI, LIKIDITE YONETIMI ARAC CESITLILIGINI VE OPERASYONEL ESNEKLIGINI GRAFIK 1 PIYASADAKI LIKIDITE (IKI HAFTALIK HAREKETLI ORTALAMA)
KORUYABILMESI ICIN TEKNIK NEDENLERLE ACIK PIYASA ISLEMLERI PORTFOYUNDE YETERLI MIKTARDA DIBS VEYA HAZINE MUSTESARLIGI VARLIK KIRALAMA SIRKETI (HMVKS) TARAFINDAN IHRAC EDILEN TURK LIRASI CINSI KIRA SERTIFIKASI BULUNDURMASI GEREKMEKTEDIR. BU CERCEVEDE OLUSTURULAN TCMB ACIK PIYASA ISLEMLERI PORTFOYU KIYMETLERININ 2014 YILINDA TOPLAM NOMINAL 3,13 MILYAR TL’LIK KISMININ VADESI GELECEKTIR. SOZ KONUSU DIBS’LERIN;

I) 2014 YILINDA UYGUN GORULEN AYLARDA, ILGILI AYIN ILK IS GUNU SAAT 10.00’DA REUTERS SISTEMININ "CBTL" SAYFASINDA ILAN EDILECEK OLAN DIBS VEYA KIRA SERTIFIKALARI ILE YENILENMESI,

II) ALIM IHALELERININ CARSAMBA VE CUMA GUNLERI BIR IS GUNU SONRASI VALORLE GERCEKLESTIRILMESI,

III) HER BIR IHALE TUTARININ NOMINAL EN FAZLA 100 MILYON TL OLMASI,

IV) IHALELERE ILISKIN DIGER HUSUSLARDA MEVCUT DUZENLEMELERIN GECERLI OLMASI PLANLANMAKTADIR.

AYRICA, 2013 YILINDA OPERASYONEL RISKLERIN EN AZA INDIRILMESI AMACIYLA 9 MILYAR TL OLARAK BELIRLENEN ACIK PIYASA ISLEMLERI PORTFOY BUYUKLUGUNUN 2014 YILINDA DA AYNI SEVIYEDE KALMASI HEDEFLENMEKTEDIR. BUNUNLA BIRLIKTE, OLASI BIR LIKIDITE SIKISIKLIGINDA GERCEKLESTIRILEBILECEK ILAVE ALIM SECENEGI SAKLIDIR.

15. TCMB’NIN LIKIDITE YONETIMI OPERASYONEL CERCEVESI 2014 YILINDA ASAGIDAKI SEKILDE OLUSTURULMUSTUR. BUNA GORE;

I) TCMB, BUNYESINDEKI BANKALARARASI PARA PIYASASI’NDA TAM IS GUNLERINDE 10.00 – 12.00 VE 13.00 – 16.00 SAATLERI ARASINDA, YARIM IS GUNLERINDE ISE 10.00 – 12.00 SAATLERI ARASINDA GECELIK VADEDE BORCLANMA VE BORC VERME FAIZ ORANLARINI ILAN ETMEYE DEVAM EDECEKTIR. BANKALAR IHTIYAC DUYMALARI HALINDE LIMITLERI ILE SINIRLI OLMAK UZERE TEMINATLARI KARSILIGINDA TCMB BORC VERME FAIZ ORANINDAN (REFERANS FAIZ OLAN MARJINAL FONLAMA ORANI) BORCLANABILECEKLER, LIKIDITE FAZLALIGI OLUSMASI HALINDE ISE LIMITSIZ OLARAK TCMB BORCLANMA FAIZ ORANINDAN TCMB’YE TURK LIRASI BORC VEREBILECEKLERDIR.

II) GEC LIKIDITE PENCERESI (GLP) MEVCUT UYGULAMADAKI GIBI DEVAM EDECEKTIR: BANKALAR, TAM IS GUNLERINDE 16.00 – 17.00 SAATLERI ARASINDA, YARIM IS GUNLERINDE 12.00 – 12.30 SAATLERI ARASINDA, ZORUNLU KARSILIKLARIN TESIS SURESININ SON IS GUNUNDE ISE TAM IS GUNU OLDUGUNDA 16.00 – 17.15 SAATLERI
ARASINDA, YARIM IS GUNU OLDUGUNDA 12.00 – 12.45 SAATLERI ARASINDA TCMB’DEN TEMINAT KARSILIGI OLMAK UZERE LIMITSIZ OLARAK BORCLANABILECEK YA DA TCMB’YE BORC VEREBILECEKLERDIR.

III) FAIZ KORIDORU UYGULAMASININ 2013 YILINDA OLDUGU GIBI 2014 YILINDA DA AKTIF OLARAK KULLANILMASINA DEVAM EDILECEKTIR. BU CERCEVEDE, ISTIKRARLI FONLAMA ORANI-1’DEN GERCEKLESTIRILECEK MIKTAR REPO IHALESI, ISTIKRARLI FONLAMA ORANI-2’DEN GERCEKLESTIRILECEK PIYASA YAPICI REPO IMKANI VE REFERANS FAIZ OLAN MARJINAL FONLAMA ORANINDAN BIST REPO - TERS REPO PAZARI VE BANKALARARASI REPO - TERS REPO PAZARINDA VE TCMB BANKALARARASI PARA PIYASASI’NDA GERCEKLESTIRILECEK TURK LIRASI FONLAMANIN KOMPOZISYONU GEREKLI GORULDUGUNDE DEGISTIRILEBILECEKTIR.

IV) BIR HAFTA VADELI REPO IHALELERI, KURUL TARAFINDAN TESPIT EDILEN ISTIKRARLI FONLAMA ORANI-1’DEN MIKTAR IHALESI YONTEMIYLE GERCEKLESTIRILECEKTIR. BU CERCEVEDE, 6 OCAK 2014 TARIHINDEN GECERLI OLMAK UZERE ACIK PIYASA ISLEMLERI’NE TARAF OLAN HER BIR KURULUSUN IHALEYE VEREBILECEGI TOPLAM TEKLIFIN UST SINIRI, KURULUSUN TESIS ETMESI GEREKEN TL ZORUNLU KARSILIK TUTARININ BANKALARIN TESIS ETMESI GEREKEN TOPLAM TL ZORUNLU KARSILIK TUTARI ICINDEKI PAYININ IKI KATI OLARAK BELIRLENECEKTIR. BANKA BAZINDA BELIRLENEN LIMITLER IKI TESIS DONEMI BOYUNCA GECERLI OLACAKTIR. LIMITLER DORT HAFTADA BIR YENILENECEK VE HER YENI DONEMIN BASLANGICINA TEKABUL EDEN REZERV TESIS DONEMININ IKINCI IS GUNU BANKALARA TCMB ODEME SISTEMLERI IHALE SISTEMI (IHS) ARACILIGIYLA BILDIRILECEKTIR.

V) BU CERCEVEDE, 6 OCAK 2014 TARIHINDE BANKALARA IHS ARACILIGIYLA GONDERILECEK OLAN TEKLIF UST SINIRININ HESABINDA, 6 ARALIK VE 20 ARALIK 2013 YUKUMLULUK TARIHLERINDEKI (SON IKI REZERV DONEMINDE) TESIS EDILMESI GEREKEN TL ZORUNLU KARSILIK TUTARLARININ ORTALAMASI ESAS ALINACAKTIR. BU CERCEVEDE BELIRLENEN LIMITLER IKI REZERV DONEMI BOYUNCA (6 OCAK-31 OCAK 2014 DONEMINDE) GECERLI OLACAKTIR. YENI DONEME ILISKIN LIMITLER, 3 OCAK VE 17 OCAK VERILERI KULLANILARAK 3 SUBAT 2014 PAZARTESI GUNU YENIDEN HESAPLANACAK VE IHS ARACILIGIYLA BANKALARA BILDIRILECEKTIR. BU BAGLAMDA LIMITLER YIL BOYUNCA DORT HAFTALIK PERIYOTLARDA GUNCELLENEREK BANKALARA BILDIRILECEKTIR.

VI) TCMB, PIYASADA FONLAMA IHTIYACININ OLDUGU GUNLERDE SAAT 10.00’DA O GUN GERCEKLESTIRILECEK REPO IHALE MIKTARINI REUTERS SISTEMININ "CBTF" SAYFASINDA ILAN EDECEK, FONLAMA GEREGININ OLMADIGI GUNLERDE IHALE ACMAYABILECEKTIR. BIR HAFTA VADELI REPO IHALELERI TAM IS GUNLERINDE SAAT 11.00’DE, YARIM IS GUNLERINDE ISE SAAT 10.30’DA GERCEKLESTIRILECEK VE SONUCLARIN EN GEC OTUZ DAKIKA ICINDE REUTERS SISTEMININ "CBTG" SAYFASINDA ILAN EDILMESINE OZEN GOSTERILECEKTIR. KURULUSLAR, KIYMET BILDIRIMLERINI TAM IS GUNLERINDE SAAT 12.00’YE, YARIM IS GUNLERINDE ISE SAAT 11.15’E KADAR TAMAMLAYARAK ACIK PIYASA ISLEMLERI YUKUMLULUKLERINI TAM IS GUNLERINDE SAAT 16.45, YARIM IS GUNLERINDE ISE SAAT 12.45’E KADAR YERINE GETIRECEKTIR.

VII) KOSULLARIN GEREKTIRMESI DURUMUNDA VADESI 91 GUNU ASMAYACAK SEKILDE GELENEKSEL YONTEMLE REPO IHALELERI ACILABILECEKTIR.

VIII) GEREKLI GORULMESI HALINDE GELENEKSEL IHALE YONTEMI ILE BIR HAFTA VADELI "GUN ICI REPO IHALESI" ACILABILECEKTIR. GUN ICI REPO IHALELERINE VERILEBILECEK TOPLAM TEKLIF MIKTARI ILAN EDILEN IHALE TUTARI ILE SINIRLI OLACAKTIR.

IX) TCMB, BIST REPO - TERS REPO PAZARI VE BANKALARARASI REPO - TERS REPO PAZARINDA FAIZ KORIDORU DAHILINDEKI GECELIK VADELI FAIZ ORANLARINI GUNLUK OLARAK ILAN ETMEYE DEVAM EDECEKTIR.

X) PIYASA YAPICI BANKALAR, ACIK PIYASA ISLEMLERI CERCEVESINDE KENDILERINE SAGLANAN GECELIK VADELI REPO IMKANINDAN TAM IS GUNLERINDE 10.00 – 12.00 ILE 13.00 – 16.00 SAATLERI ARASINDA, YARIM IS GUNLERINDE ISE 10.00 – 12.00 SAATLERI ARASINDA YARARLANABILECEKLERDIR.

16. YASAL GOREVI FIYAT ISTIKRARINI SAGLAMAK OLAN TCMB, SIMDIYE KADAR OLDUGU GIBI 2014 YILINDA DA, MAKROEKONOMIK RISKLERI DE DIKKATE ALARAK FINANSAL ISTIKRARI GOZETMEYE DEVAM EDECEK, BU AMACLA PARA POLITIKASI VE LIKIDITE YONETIMININ ETKINLESTIRILMESINE YONELIK UYGULAMALARINI SURDURECEKTIR. TCMB, ORTAYA CIKACAK IHTIYACLARA GORE, SIMDIYE KADAR OLDUGU GIBI, GELECEK DONEMDE DE LIKIDITE YONETIMI STRATEJISINDE DEGISIKLIKLERE GIDEBILECEKTIR. BU KAPSAMDA LIKIDITE YONETIMI, TCMB BORCLANMA VE BORC VERME FAIZ ORANLARI KORIDORU ILE ZORUNLU KARSILIK UYGULAMASI GIBI ARACLARI KULLANMAYA DEVAM EDECEKTIR.

17. LIKIDITE POLITIKASI UYGULAMALARI ILE KREDI BUYUMESININ TUKETICI KREDILERINDEN TICARI KREDILERE DOGRU YONLENDIRILMESINE KATKI SAGLANACAKTIR. BU AMACLA SISTEMIN FONLAMA IHTIYACININ ROM KULLANIM ORANLARINDAKI DUSUSLER VE DOVIZ SATISLARI ILE ARTIRILMASI SOZ KONUSU OLACAGINDAN FONLAMA VADESI DE BIR GUNLUK VE BIR HAFTALIK OLMAK UZERE KISALMIS OLACAKTIR. AYRICA SISTEMIN FONLAMA IHTIYACININ ARTMASI ILE BIRLIKTE ISTIKRARLI FONLAMA ORANI-1’DEN SAGLANAN FONLAMA DA ORANTILI OLARAK, FAIZ ONGORUSU ILE UYUMLU BIR SEKILDE, ARTIRILACAGINDAN ARACILIK MALIYETLERI DE KADEMELI OLARAK DUSECEKTIR. 4 DOVIZ KURU POLITIKASI

REESKONT KREDILERI VE REZERV GELISMELERI

18. IHRACAT REESKONT KREDI VADELERININ UZATILMASI VE GETIRILEN DIGER UYGULAMA KOLAYLIKLARININ ETKISI ILE 2013 YILINDA GERCEKLESEN KREDI ARTISININ 2014 YILINDA DA DEVAM ETMESI DURUMUNDA KREDI KULLANIMININ 2014 YILINDA YAKLASIK 18 MILYAR ABD DOLARINA ULASMASI, TCMB REZERVLERINE KATKISININ ISE 13-14 MILYAR ABD DOLARI CIVARINDA GERCEKLESMESI BEKLENMEKTEDIR. SOZ KONUSU IHRACAT REESKONT KREDILERI ILE TCMB DOVIZ MUDAHALE VE IHALELERININ TOPLAM REZERVE NET ETKISI 2002 YILINDAN ITIBAREN 81,5 MILYAR ABD DOLARI OLMUSTUR (TABLO 2).

19. 2001 YILINDAN ITIBAREN UYGULANAN DALGALI DOVIZ KURU REJIMI CERCEVESINDE DOGRUDAN NET DOVIZ ALIMLARI, IHRACAT REESKONT KREDILERI VE REZERV OPSIYON MEKANIZMASI GIBI ARACLAR KULLANILARAK TCMB DOVIZ VE ALTIN REZERVLERINDE BIRIKIMLI OLARAK 115 MILYAR ABD DOLARI CIVARINDA ARTIS SAGLANMISTIR (GRAFIK 2). GRAFIK 2 TCMB BRUT DOVIZ REZERVLERI (ALTIN DAHIL)

20. TCMB, 2014 YILINDA DALGALI DOVIZ KURU REJIMI UYGULAMASINA DEVAM EDECEKTIR. DALGALI KUR REJIMINDE DOVIZ KURLARI PIYASADAKI ARZ VE TALEP KOSULLARI TARAFINDAN BELIRLENMEKTEDIR. DOVIZ ARZ VE TALEBINI BELIRLEYEN ESAS UNSURLAR ISE UYGULANAN PARA VE MALIYE POLITIKALARI, EKONOMIK TEMELLER, ULUSLARARASI GELISMELER VE BEKLENTILERDIR. UYGULANMAKTA OLAN KUR REJIMINDE TCMB’NIN NOMINAL YA DA REEL HERHANGI BIR KUR HEDEFI BULUNMAMAKTADIR. BUNUNLA BIRLIKTE TCMB, FINANSAL ISTIKRARA YONELIK RISKLERI SINIRLAMAK AMACIYLA TURK LIRASININ ASIRI DEGERLENMESI VEYA ASIRI DEGER KAYBINA KARSI KAYITSIZ KALMAMAKTADIR.

21. BANKALARIN DOVIZ VE EFEKTIF PIYASALARI DOVIZ DEPO PIYASASI’NDA KENDILERINE TANINAN BORCLANMA LIMITLERI CERCEVESINDE TCMB’DEN ALABILECEKLERI ABD DOLARI VE EURO CINSINDEN DOVIZ DEPOLARININ BIR HAFTA OLAN VADESI VE YUZDE 10 OLAN FAIZ ORANLARI 2014 YILINDA DA KORUNACAKTIR.

22. TCMB GECMISTE OLDUGU GIBI 2014 YILINDA DA DOVIZ PIYASASININ SAGLIKLI CALISMASI VE DOVIZ LIKIDITESININ DESTEKLENMESI AMACIYLA, DOVIZ ARZ VE TALEP GELISMELERINI YAKINDAN TAKIP EDEREK GEREKLI ONLEMLERI ALMAYA DEVAM EDECEKTIR.

23. PIYASA DERINLIGININ KAYBOLMASINA BAGLI OLARAK SPEKULATIF DAVRANISLAR SONUCUNDA KURLARDA SAGLIKSIZ FIYAT OLUSUMLARI GOZLENMESI VE ASIRI OYNAKLIK DURUMLARINDA PIYASAYA ESNEK IHALELER YOLUYLA VEYA DOGRUDAN MUDAHALE EDILEBILECEKTIR.

24. AYRICA, DOVIZ VE EFEKTIF PIYASALARI’NDA TCMB ILE SOZ KONUSU PIYASALARDA ISLEM YAPMAYA YETKILI BANKALAR ARASINDA GERCEKLESTIRILEN DOVIZ KARSILIGI EFEKTIF ISLEMLERINE 2014 YILINDA DA DEVAM EDILECEKTIR.

25. FINANSAL ISTIKRARIN FIYAT ISTIKRARININ AYRILMAZ ON KOSULLARINDAN BIRI OLDUGUNUN BILINCI ILE TCMB, ULKEMIZ DOVIZ PIYASASININ ETKIN BIR SEKILDE CALISABILMESI ICIN HER ZAMAN GEREKLI ONLEMLERI ALMISTIR VE ALMAYA DA DEVAM EDECEKTIR. ANCAK, UYGULANMAKTA OLAN KUR REJIMINDE IKTISADI BIRIMLERIN KUR RISKININ PIYASADA OLDUGU BIR ORTAMDA FAALIYETTE BULUNDUKLARINI DIKKATE ALARAK BU RISKI YONETECEK MEKANIZMALARI OLUSTURMALARI VE KULLANMALARI GEREKTIGI UNUTULMAMALIDIR.

5 FINANSAL ISTIKRARA YONELIK DUZENLEMELER VE OPERASYONEL CERCEVE

MAKRO IHTIYATI DUZENLEMELER

26. PARA POLITIKASI ARACI VE MAKRO IHTIYATI BIR ARAC OLARAK KULLANILAN ZORUNLU KARSILIKLARIN DAHA SADE BIR YAPIYA KAVUSTURULMASI AMACIYLA, 2014 YILINDAN ITIBAREN ZORUNLU KARSILIGA TABI YUKUMLULUKLERIN HESAPLANMASINDA YURT ICI PASIF TOPLAMINDAN BELIRLI KALEMLERIN INDIRILMESI YONTEMI YERINE, DOGRUDAN ZORUNLU KARSILIGA TABI KALEMLERIN DIKKATE ALINMASI SEKLINDE BIR YAKLASIM BENIMSENMISTIR. BU YAKLASIMLA, PARA POLITIKASI UZERINDE DOGRUDAN ETKISI BULUNMAYAN VE OPERASYONEL SURECLERIN ETKINLIGINI AZALTAN KUCUK TUTARLI BIRCOK KALEM ZORUNLU KARSILIK YUKUMLULUGU KAPSAMI DISINA CIKARILACAKTIR. 17 OCAK 2014 TARIHLI YUKUMLULUK DONEMINDEN GECERLI OLMAK UZERE TESISI 31 OCAK 2014 TARIHINDE BASLAYACAK OLAN SOZ KONUSU UYGULAMA ILE PIYASAYA SINIRLI BIR MIKTARDA TURK LIRASI VE DOVIZ LIKIDITESI SAGLANMASI ONGORULMEKTEDIR.

27. DIGER TARAFTAN, ROM’LA SAGLANAN IMKÂNLAR BANKALARCA YUKSEK ORANLARDA KULLANILMAKTADIR (GRAFIK 3). LIKIDITE YONETIMINDE ETKINLIGIN SAGLANMASINDA VE SERMAYE AKIMLARINDAKI OYNAKLIGIN MAKROEKONOMIK GOSTERGELER UZERINDEKI OLUMSUZ ETKILERININ SINIRLANDIRILMASINDA ROM’UN KATKIDA BULUNMAYA DEVAM ETMESI BEKLENMEKTEDIR. BU CERCEVEDE, ONUMUZDEKI DONEMDE ROM’UN OTOMATIK DENGELEYICI OZELLIGI KADEMELI OLARAK GUCLENDIRILECEKTIR. BOYLELIKLE FINANSAL SISTEMIN MERKEZ BANKASINDAN FONLANMA IHTIYACI DA ARTIRILMIS OLACAKTIR.

28. BANKALARIN BORCLULUK DUZEYINI SINIRLAMAYI AMACLAYAN KALDIRACA DAYALI ZORUNLU KARSILIK UYGULAMASI 2013 YILINDA UYGULAMAYA KONMUSTUR. SEKTORUN KALDIRAC ORANI BU DONEMDE YUZDE 7,5 DOLAYLARINDA GERCEKLESMISTIR. DUZENLEME GEREGI 2013 YILI SON CEYREK ORTALAMA KALDIRAC ORANI YUZDE 3 ILE 3,5 ARASINDA KALAN BANKALAR 2014 YILINDAN ITIBAREN UC KADEMEDE 1 - 2 PUAN ARALIGINDA ILAVE OLARAK ZORUNLU KARSILIK TESIS EDECEKTIR. ANCAK MEVCUT VERILERIN AYNI SEKILDE SEYRI HALINDE 2014 YILI ICERISINDE BANKALAR ICIN ILAVE ZORUNLU KARSILIK DOGMASI BEKLENMEMEKTEDIR. SONRAKI YILLARDA ISE ILAVE OLARAK ZORUNLU KARSILIK ORANI UYGULANACAK KALDIRAC ORANI UST LIMITI KADEMELI OLARAK YUZDE 5’E KADAR ARTACAKTIR.

29. OTE YANDAN BANKACILIK DUZENLEME VE DENETLEME KURUMU (BDDK) TARAFINDAN KREDILERE VE KREDI KARTLARINA ILISKIN YAPILAN SON DUZENLEMELER HANEHALKI YUKUMLULUKLERININ KONTROL EDILEREK KREDI ARTISININ MAKUL SEVIYELERDE GERCEKLESMESINE VE FINANSAL ISTIKRARIN KORUNMASINA KATKI SAGLAYACAKTIR.



-MATRIKS-

< 24.12.2013 diğer haberleri için tıklayınız.