49. 14 NISAN 2010 TARIHLI "TURKIYE CUMHURIYET MERKEZ BANKASI PARA
POLITIKASI CIKIS STRATEJISI" DUYURUSU ILE ACIKLANAN CIKIS STRATEJISININ ILK
ASAMASINDA, KRIZ SURESINCE ETKIN OLARAK KULLANILAN "PIYASANIN
IHTIYACINDAN DAHA FAZLA FONLANMASI" SEKLINDEKI POLITIKA CERCEVESINDE
ARZ EDILMEKTE OLAN LIKIDITE MIKTARI TEDRICEN AZALTILMISTIR. BU SURECTE 22
MERKEZ BANKASI, REPO IHALELERI ILE YAPTIGI FONLAMAYI, GUN SONUNDA
PIYASADA DAHA AZ ATIL LIKIDITE KALACAK SEKILDE BELIRLEMIS, GUN SONUNDA
IMKB REPO – TERS REPO PAZARI’NDA VE BUNYESINDEKI BANKALARARASI
PARA PIYASASI’NDA GECELIK VADEDE GERCEKLESTIRDIGI BORCLANMA TUTARINI
AZALTMISTIR.
50. PIYASANIN IHTIYACINDAN DAHA FAZLA YAPILAN FONLAMANIN AZALTILMASI
SONUCU BIR HAFTA VADELI REPO IHALE FAIZ ORANLARI YUKSELMEYE BASLAMIS,
BUNUN UZERINE, CIKIS STRATEJISININ IKINCI ASAMASINA GECILEREK, 18 MAYIS
2010 TARIHLI KURUL KARARI ILE TEKNIK FAIZ AYARLAMASI SURECININ ILK ADIMI
ATILMISTIR. BU TARIHTEN SONRA BIR HAFTA VADELI REPO IHALELERI SABIT FAIZ
ORANINDAN MIKTAR IHALESI YONTEMIYLE GERCEKLESTIRILMEYE BASLANMIS,
BOYLECE BIR HAFTA VADELI REPO IHALE FAIZ ORANI PARA POLITIKASI ACISINDAN
POLITIKA FAIZ ORANI NITELIGI KAZANMISTIR.
51. AYRICA MERKEZ BANKASI, CIKIS STRATEJISINDE ACIKLADIGI UZERE OZELLIKLE
EYLUL 2010’DAN ITIBAREN ZORUNLU KARSILIK UYGULAMASINI VE GECELIK
ISLEMLER ICIN ILAN ETTIGI BORCLANMA VE BORC VERME FAIZ ORANLARI ARALIGINI
DESTEKLEYICI PARA POLITIKASI ARACI OLARAK KULLANMAYA BASLAMISTIR. BU
CERCEVEDE;
I) ZORUNLU KARSILIK ORANLARININ MAKROEKONOMIK VE FINANSAL
RISKLERI AZALTICI ARACLARDAN BIRI OLARAK DAHA AKTIF BIR SEKILDE
KULLANILABILMESINI SAGLAMAK AMACIYLA TURK PARASI ZORUNLU
KARSILIKLARA FAIZ ODENMESI UYGULAMASINA SON VERILMISTIR.
II) LIKIDITE ACIGININ BELIRGIN SEKILDE AZALMASI VE KREDI
KOSULLARININ IYILESMESI UZERINE TURK PARASI ZORUNLU KARSILIK
ORANLARI 1 EKIM VE 12 KASIM 2010 TARIHLERINDEN ITIBAREN
GECERLI OLMAK UZERE 0,5’ER PUAN ARTIRILARAK YUZDE 5’TEN YUZDE
6’YA YUKSELTILMIS, BOYLECE BANKACILIK SISTEMI LIKIDITESI TOPLAM
4,2 MILYAR TL AZALTILMISTIR. AYRICA, 17 ARALIK 2010 TARIHINDE
OCAK 2011’DEN GECERLI OLMAK UZERE, ZORUNLU KARSILIK ORANLARI
KISA VADELERDE ARTIRILIP, 1 YIL VE DAHA UZUN VADELERDE
AZALTILARAK MEVDUATLARIN VADE YAPISINA GORE FARKLILASTIRILMIS,
BANKALARIN BIRBIRLERI VE MERKEZ BANKASI ILE GERCEKLESTIRDIKLERI 23
ISLEMLER HARICINDEKI REPO ISLEMLERI ZORUNLU KARSILIGA TABI
TUTULMUSTUR. BOYLECE, MEVCUT VERILERE GORE BANKACILIK SISTEMI
LIKIDITESI ILAVE 7,6 MILYAR TL AZALTILMIS OLACAKTIR.
III) TURK LIRASI PIYASASININ DAHA ETKIN CALISMASINA KATKI
SAGLAMAK VE ISLEM VADELERININ UZAMASINI TESVIK ETMEK
AMACIYLA, GECELIK PIYASADA OLUSAN FAIZ ORANLARININ POLITIKA
FAIZ ORANINDAN HER IKI YONDE DE KONJONKTURUN GEREKTIRDIGI
OLCUDE SAPMASINA GECICI OLARAK IZIN VERILECEGI BELIRTILEREK,
GECELIK BORCLANMA FAIZ ORANI TOPLAM 500 BAZ PUAN INDIRILMIS
VE BOYLECE CIKIS STRATEJISININ ILAN EDILDIGI TARIHTE 250 BAZ PUAN
OLAN MERKEZ BANKASI BORCLANMA – BORC VERME FAIZ ORANLARI
ARALIGI 750 BAZ PUANA CIKARTILMISTIR.
52. DIGER YANDAN, MERKEZ BANKASI’NIN DOVIZ ALIMLARININ DEVAM ETMESI
NEDENIYLE, LIKIDITE ACIGININ GERILEYECEGI VE UZUN VADELI FONLAMA
IHTIYACININ AZALACAGI DEGERLENDIRILEREK, 15 EKIM 2010 TARIHINDEN
ITIBAREN UC AY VADELI REPO IHALELERINE SON VERILMISTIR.
53. PIYASADAKI NET LIKIDITE ACIGI 2009 YILI SONUNDA 18,9 MILYAR TL
DUZEYINDE OLUSMUS, MERKEZ BANKASI, PIYASAYA BIR HAFTA VADELI REPO
IHALELERI ILE 21,0 MILYAR TL, UC AY VADELI REPO IHALELERI ILE 12,2 MILYAR TL
FONLAMA YAPMIS, OLUSAN 14,3 MILYAR TL’LIK LIKIDITE FAZLASINI GUN SONUNDA
GECELIK ISLEMLERLE CEKMISTIR. 15 ARALIK 2010 TARIHI ITIBARIYLA ISE
PIYASADAKI NET LIKIDITE ACIGI 21,2 MILYAR TL IKEN, MERKEZ BANKASI, BIR
HAFTA VADELI REPO ISLEMLERI ILE 21,1 MILYAR TL, UC AY VADELI REPO ISLEMLERI
ILE 1,0 MILYAR TL OLMAK UZERE, TOPLAM 22,1 MILYAR TL FONLAMA YAPMISTIR.
GUN SONUNDA OLUSAN 0,9 MILYAR TL’LIK FAZLA LIKIDITEYI ISE GECELIK
ISLEMLERLE CEKMISTIR (TABLO 2).
BUNA GORE, 4 OCAK – 15 ARALIK 2010 DONEMINDE, MERKEZ BANKASI’NIN
DOVIZ VE DIBS ALIMLARI, FAIZ VE DIGER ODEMELERI ILE IHRACAT REESKONT
KREDILERI LIKIDITEYI 30,9 MILYAR TL ARTIRIRKEN, HAZINE ISLEMLERI LIKIDITEYI
20,3 MILYAR TL AZALTMISTIR. PARA TABANINDAKI 12,8 MILYAR TL’LIK ARTIS DA
LIKIDITEYI AZALTICI YONDE ETKILEMISTIR. 25
54. 2011 YILINDA PIYASADAKI LIKIDITE KOSULLARINI ETKILEYECEK EN ONEMLI
FAKTORLER; PARA TABANI ARTISI, HAZINE’NIN TL CINSI DIBS ITFA-IHRAC FARKI VE
MERKEZ BANKASI’NIN PIYASA ILE GERCEKLESTIRECEGI TL KARSILIGI DOVIZ
ALIS/SATIS ISLEMLERININ MIKTARI OLACAKTIR. KURESEL PIYASALARIN
GORUNUMUNUN VE RISK ISTAHININ COK HIZLI DEGISEBILMESI ULKEMIZIN DE
ICINDE BULUNDUGU GELISMEKTE OLAN ULKELERE YONELIK SERMAYE AKIMLARININ
BUYUK MIKTARDA DALGALANMA GOSTERMESINE NEDEN OLABILMEKTEDIR. BU
NEDENLE MERKEZ BANKASI’NIN PIYASA ILE GERCEKLESTIRECEGI TL KARSILIGI
DOVIZ ALIS/SATIS ISLEMLERININ MIKTARINA ILISKIN BELIRSIZLIKLER, 2011 YILI
LIKIDITE KOSULLARINA ILISKIN NET BIR ONGORUDE BULUNMAYI ZORLASTIRMAKTADIR.
MERKEZ BANKASI’NIN 2011 YILI BOYUNCA SADECE DUZENLI DOVIZ ALIM
IHALELERI PROGRAMI CERCEVESINDE DOVIZ ALMAYA DEVAM ETMESI HALINDE
PIYASADAKI LIKIDITE ACIGININ MAKUL DUZEYLERDE DEVAM ETMESI
ONGORULMEKTEDIR. ANCAK, ILAVE DOVIZ ALIMLARININ DEVAM ETMESI, BUNA
KARSIN TURK PARASI ZORUNLU KARSILIK ORANLARINDA BELIRGIN BIR ARTISA
GIDILMEMESI HALINDE, LIKIDITE ACIGININ AZALMASI, HATTA LIKIDITE FAZLASININ
OLUSMASI OLASILIGI DA BULUNMAKTADIR.
55. 10 ARALIK 2010 TARIHI ITIBARIYLA, SUBAT 2001 KRIZI SONRASI KAMU BANKALARI
ILE TMSF BUNYESINDEKI BANKALARIN GECELIK BORCLANMA IHTIYACLARININ
AZALTILMASI OPERASYONU CERCEVESINDE ALINAN KIYMETLERIN TUMUNUN ITFASI
GERCEKLESMIS VE 2001 YILINDAKI KRIZIN MERKEZ BANKASI BILANCOSU
UZERINDEKI IZLERI SILINMISTIR. ANCAK MERKEZ BANKASI’NIN HER TURLU LIKIDITE
DURUMU OLASILIGINI DIKKATE ALARAK, IMKB REPO-TERS REPO PAZARI’NDAKI
FAIZ ORANLARINI KONTROL EDEBILMESI, LIKIDITE YONETIMI ARAC CESITLILIGINI VE
OPERASYONEL ESNEKLIGINI KORUYABILMESI ICIN TEKNIK NEDENLERLE ACIK
PIYASA ISLEMLERI PORTFOYUNDE DIBS BULUNDURMASI GEREKMEKTEDIR. BU
CERCEVEDE, MERKEZ BANKASI, 10 ARALIK 2009 TARIHLI ‘2010 YILINDA PARA
VE KUR POLITIKASI’ DUYURUSU ILE DIBS ALIM PROGRAMI ACIKLAMISTIR. BU
PROGRAM CERCEVESINDE ALIMI YAPILAN DIBS MIKTARI, ONGORULDUGU UZERE
22 ARALIK 2010 TARIHI ITIBARIYLA NOMINAL 8,0 MILYAR TL’YE ULASMIS
OLACAKTIR. MERKEZ BANKASI ACIK PIYASA ISLEMLERI PORTFOYUNE ALINAN BU
KIYMETLERIN; 0,8 MILYAR TL’SI 11 MAYIS 2011, 0,7 MILYAR TL’SI 3 AGUSTOS
2011 VE 1,0 MILYAR TL’SI 16 KASIM 2011 TARIHINDE OLMAK UZERE TOPLAM 26
NOMINAL 2,5 MILYAR TL’LIK KISMININ VADESI 2011 YILINDA GELECEKTIR.
VADESI GELECEK SOZ KONUSU DIBS’LERIN;
I. MAYIS AYINDA 0,8 MILYAR TL’LIK, AGUSTOS AYINDA 0,8 MILYAR TL’LIK,
EKIM AYINDA 0,7 MILYAR TL’LIK VE KASIM AYINDA 0,2 MILYAR TL’LIK
OLMAK UZERE, ILGILI AYIN ILK IS GUNU SAAT 10.00’DA REUTERS SISTEMININ
"CBTL" SAYFASINDA ILAN EDILECEK OLAN AYLIK DIBS ALIM IHALE
PROGRAMLARI ILE YENILENMESI,
II. ALIM IHALELERININ CARSAMBA VE CUMA GUNLERI BIR IS GUNU SONRASI
VALORLE GERCEKLESTIRILMESI,
III. HER BIR IHALE TUTARININ NOMINAL 100 MILYON TL OLMASI,
IV. IHALELERE ILISKIN DIGER HUSUSLARDA MEVCUT DUZENLEMELERIN GECERLI
OLMASI,
V. ASIRI LIKIDITE SIKISIKLIGI KOSULLARI HALINDE GERCEKLESTIRILEBILECEK ILAVE
DIBS ALIMLARI SECENEGI SAKLI KALMAK KAYDIYLA, BU ISLEMLER DISINDA
DIBS ALIMI YAPILMAMASI
ONGORULMEKTEDIR.
LIKIDITE YONETIMI OPERASYONEL CERCEVESI
56. MERKEZ BANKASI, CIKIS STRATEJISI CERCEVESINDE OLUSTURULAN MEVCUT
LIKIDITE YONETIMI OPERASYONEL CERCEVESINI 2011 YILINDA DA SURDURECEKTIR.
BUNA GORE;
I) MERKEZ BANKASI, BUNYESINDEKI BANKALARARASI PARA
PIYASASI’NDA TAM IS GUNLERINDE 10.00 – 12.00 VE 13.00 –
16.00 SAATLERI ARASINDA, YARIM IS GUNLERINDE ISE 10.00 –
12.00 SAATLERI ARASINDA GECELIK VADEDE BORCLANMA VE BORC
VERME FAIZ ORANLARINI ILAN ETMEYE DEVAM EDECEKTIR. GUN
ICINDE LIKIDITE SIKISIKLIGI YASANMASI HALINDE, BANKALAR LIMITLERI
ILE SINIRLI OLMAK UZERE TEMINATLARI KARSILIGINDA MERKEZ
BANKASI BORC VERME FAIZ ORANINDAN BORCLANABILECEKLER,
LIKIDITE FAZLALIGI OLUSMASI HALINDE ISE LIMITSIZ OLARAK MERKEZ 27
BANKASI BORCLANMA FAIZ ORANINDAN MERKEZ BANKASI’NA TL
BORC VEREBILECEKLERDIR.
II) "GEC LIKIDITE PENCERESI (GLP)" MEVCUT UYGULAMADAKI GIBI
DEVAM EDECEK; BANKALAR, TAM IS GUNLERINDE 16.00 – 17.00
SAATLERI ARASINDA, YARIM IS GUNLERINDE 12.00 – 12.30 SAATLERI
ARASINDA, ZORUNLU KARSILIKLARIN TESIS SURESININ SON IS GUNUNDE
ISE TAM IS GUNU OLDUGUNDA 16.00 – 17.15 SAATLERI ARASINDA,
YARIM IS GUNU OLDUGUNDA ISE 12.00 – 12.45 SAATLERI ARASINDA
MERKEZ BANKASI’NDAN TEMINAT KARSILIGI OLMAK UZERE LIMITSIZ
OLARAK BORCLANABILECEK YA DA MERKEZ BANKASI’NA BORC
VEREBILECEKLERDIR.
III) BIR HAFTA VADELI REPO IHALE FAIZ ORANI PARA POLITIKASI FAIZ ORANI
NITELIGINI KORUYACAK, MERKEZ BANKASI, BIR HAFTA VADELI REPO
IHALELERINE PIYASADA LIKIDITE IHTIYACI OLDUGU SURECE DEVAM
EDECEKTIR. MERKEZ BANKASI, PIYASADA LIKIDITE SIKISIKLIGININ
OLDUGU GUNLERDE SAAT 10.00’DA O GUN GERCEKLESTIRILECEK REPO
IHALE MIKTARINI REUTERS SISTEMININ "CBTF" SAYFASINDA ILAN
EDECEK, FONLAMA GEREGININ OLMADIGI GUNLERDE IHALE
ACMAYABILECEKTIR.
IV) BIR HAFTA VADELI REPO IHALELERI TAM IS GUNLERINDE SAAT 11.00’DE,
YARIM IS GUNLERINDE ISE SAAT 10.30’DA GERCEKLESTIRILECEK VE
SONUCLARIN EN GEC 30 DAKIKA ICINDE REUTERS SISTEMININ
"CBTG" SAYFASINDA ILAN EDILMESINE OZEN GOSTERILECEKTIR.
KURULUSLAR, KIYMET BILDIRIMLERINI TAM IS GUNLERINDE SAAT
12.00’YE, YARIM IS GUNLERINDE 11.30’A KADAR TAMAMLAYARAK
ACIK PIYASA ISLEMLERI YUKUMLULUKLERINI SIRASIYLA SAAT 16.45 VE
12.30’A KADAR YERINE GETIRECEKLERDIR. IHALELER, KURUL
TARAFINDAN TESPIT EDILEN FAIZ ORANINDAN MIKTAR IHALESI
YONTEMINE GORE GERCEKLESTIRILMEYE DEVAM EDILECEKTIR.
V) GEREK GORULDUGU TAKDIRDE, GUN ICINDE LIKIDITENIN
ONGORULEMEYEN NEDENLERLE ASIRI AZALMASI VE BU DURUMUN
PARA PIYASASI FAIZ ORANLARI UZERINDE ASIRI BASKI YARATMASI 28
HALINDE, MERKEZ BANKASI SAAT 11.00’DE GERCEKLESTIRDIGI
OLAGAN REPO IHALESINE ILAVE OLARAK DAHA SONRA YINE MIKTAR
IHALESI YONTEMI ILE BIR HAFTA VADELI "GUN ICI REPO IHALESI" DE
ACABILECEKTIR. MERKEZ BANKASI’NCA ACIK PIYASA ISLEMLERI
CERCEVESINDE GERCEKLESTIRILEN DIGER IHALELER GELENEKSEL
YONTEMLE GERCEKLESTIRILMEYE DEVAM EDILECEKTIR.
VI) PIYASA YAPICISI BANKALAR, ACIK PIYASA ISLEMLERI CERCEVESINDE
KENDILERINE SAGLANAN GECELIK VADELI REPO IMKANINDAN TAM IS
GUNLERINDE 10.00 – 12.00 ILE 13.00 – 16.00 SAATLERI ARASINDA,
YARIM IS GUNLERINDE ISE 10.00 – 12.00 SAATLERI ARASINDA
YARARLANABILECEKLERDIR.
VII) ULKEMIZE SERMAYE GIRISLERININ ARTMASI, DOVIZ ALIMLARI SONUCU
LIKIDITE ACIGININ MAKUL DUZEYLERIN ALTINA INMESI VE BU
DURUMUN KREDI KOSULLARINDA ARZU EDILENIN OTESINDE
GEVSEMEYE YOL ACMASI HALINDE ONCELIKLE ZORUNLU KARSILIK
ORANLARI ARTIRILACAK, GEREK GORULDUGUNDE 91 GUNE KADAR VADELI
MERKEZ BANKASI LIKIDITE SENETLERININ IHRACINA
BASLANABILECEKTIR. AYRICA, LIKIDITENIN KONTROLU AMACIYLA DAHA
ONCE PIYASADAN ALINMIS OLAN DIBS’LERIN SATIMI VE/VEYA 1, 2
VE 4 HAFTA STANDART VADELI TL DEPO ALIM IHALESI ISLEMLERI DE
KULLANILABILECEKTIR.
VIII) PIYASADA LIKIDITE FAZLALIGININ OLUSMASI HALINDE, BIR HAFTA
VADELI REPO IHALELERI ICIN ILAN EDILEN FAIZ ORANINDAN, AYNI
KOSULLARLA BIR HAFTA VADELI TERS REPO VE/VEYA TL DEPO ALIM
IHALELERI GERCEKLESTIRILECEK, BOYLECE POLITIKA FAIZ ORANININ
SEVIYESI KORUNACAKTIR.
IX) PIYASADAKI LIKIDITE SIKISIKLIGININ ARTMASI VE MERKEZ
BANKASI’NIN REPO ISLEMLERI ILE GERCEKLESTIRDIGI FONLAMANIN KISA
VADELERDE YOGUNLASMASI HALINDE ISE LIKIDITE SIKISIKLIGININ
DUZEYINE VE KREDI MEKANIZMASININ ETKIN ISLEMESI ICIN ORTAYA
CIKABILECEK IHTIYACLARA GORE, ZORUNLU KARSILIK ORANLARI 29
DUSURULEBILECEGI GIBI UZUN VADELI REPO VE ILAVE DIBS ALIM
ISLEMLERINE DE BASLANABILECEKTIR.
57. YASAL GOREVI FIYAT ISTIKRARINI SAGLAMAK OLAN MERKEZ BANKASI, SIMDIYE
KADAR OLDUGU GIBI 2011 YILINDA DA, MAKROEKONOMIK RISKLERI VE FINANSAL
ISTIKRARI GOZETMEYE DEVAM EDECEK, BU AMACLA PARA POLITIKASI VE LIKIDITE
YONETIMININ ETKINLESTIRILMESINE YONELIK UYGULAMALARINI SURDURECEKTIR.
MERKEZ BANKASI, ORTAYA CIKACAK IHTIYACLARA GORE, SIMDIYE KADAR OLDUGU
GIBI, GELECEK DONEMDE DE LIKIDITE YONETIMI STRATEJISINDE DEGISIKLIKLERE
GIDEBILECEK, GEREK TEMEL PARA POLITIKASI ARACI OLAN BIR HAFTA VADELI REPO
IHALE FAIZ ORANININ ETKINLIGINI DESTEKLEMEK GEREKSE FINANSAL ISTIKRARA
ILISKIN RISKLERI SINIRLAMAK AMACIYLA MERKEZ BANKASI BORCLANMA VE BORC
VERME FAIZ ORANLARI KORIDORU ILE ZORUNLU KARSILIK UYGULAMASI GIBI DIGER
ARACLARI DA AKTIF OLARAK KULLANABILECEKTIR. BU CERCEVEDE, ZORUNLU
KARSILIGA TABI YUKUMLULUKLERIN KAPSAMI GENISLETILEBILECEK, ZORUNLU
KARSILIK ORANLARI YUKUMLULUKLERIN NITELIGINE VE VADELERINE GORE
FARKLILASTIRILMAYA DEVAM EDILEBILECEKTIR.

-MATRIKS-

< 21.12.2010 diğer haberleri için tıklayınız.