Türkiye’nin en büyük ithalatçılar arasında yer aldığı ayçiçek yağı pazarında fiyatlar hızla yükseliyor. Yılda 6.2 milyon tonla dünyanın lider ayçiçeği yağı ihracatçısı olan Ukrayna’da geciken hasat sevkiyatlara yansıyınca fiyatlar Haziran 2015’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Dünyada ayçiçek yağını en çok kullanan ülkelerden biri Türkiye. Türkiye’de ayçiçek yağı tüketimi yıllık ortalama 1 milyon tonunun üzerinde. Ancak yerli mahsulden ayçiçek yağı ihtiyacı karşılanamıyor. Ortaya çıkan bu açık ithalat ile karşılanmaya çalışılıyor. Hindistan ve Avrupa Birliği’nden sonra en büyük ithalatçılardan biri Türkiye iken, dünyada ayçiçek yağı fiyatlarında yaşanan sert yükseliş mutfaklarda maliyeti artırabilir.
Mahsul geçen yılın %46 gerisinde
Dünya ayçiçeği yağı ihracatının önemli bir bölümünü gerçekleştiren Ukrayna’da ayçiçeği hasadının gecikmesi yağ fiyatlarını son beş yılın en yüksek seviyesine çıkardı. 2019/2020 satış sezonunda 6.2 milyon tonla dünyanın lider ayçiçeği yağı ihracatçı olan Ukrayna’da 31 Ağustos itibariyle elde edilen mahsul geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 46.6 geride kaldı. UkrAgroConsult tarafından sağlanan veriye göre ülkede hasat edilen ürün geçen yılın gerisinde kalırken, verimlilik de yüzde 15.6 düşüş gösterdi. Azalan üretim, sevkiyatlarda aksamalara yol açınca fiyatlar yükselişe geçti. Küresel ayçiçeği ihracatının önemli bir bölümünü gerçekleştiren Ukrayna ve Rusya’nın yağ fiyatlarını takip eden CME Karadeniz Ayçiçek Yağı Endeksi Haziran 2015’ten bu yana en yüksek seviyeye geldi. Ekim vadeli ayçiçeğinin fiyatı sadece 1 hafta içinde %8 artarak 840 dolar/tona yükseldi. Bir tüccar Agricensus'a verdiği demeçte, "Mevcut fiyat artışının ana nedeni, eylül için yapılan büyük hacimli kontratlara karşın hasadın gecikmesi. Eylül geldi ancak mahsul yetersiz. Sözleşmelerin bir şekilde yerine getirilmesi gerekiyor, bu yüzden piyasada panik görüyoruz" dedi. Piyasa kaynaklarına göre eylülde çıkış yapması gereken 450 bin ton ürün var ancak limanlarda stoklarının çok düşük olması ihracatçıları tedirgin ediyor. Diğer taraftan en büyük alıcı
Hindistan, Çin ve AB’nin güçlü talebinin sürmesi ayçiçek yağı piyasasındaki yangını körüklüyor. Ekim-aralık döneminde sevk edilmek üzere yaklaşık 2 milyon ton Ukrayna ayçiçeği yağı satıldığı ve bunun üçte birini Hindistan ve Çin'in satın aldığı belirtiliyor.
Türkiye en büyük ithalatçılardan
Türkiye’nin 2019/2020 pazarlama yılında Hindistan ve AB-28’in ardından üçüncü büyük ayçiçeği ithalatçısı olduğu tahmin ediliyor. Nisan ayı itibariyle dünya genelinde 2.7 milyon ton ithalat ve 3.28 milyon ton ihracat gerçekleştirildi. Türkiye ayçiçeği yağı ithalatının yaklaşık yarısını Ukrayna’dan, diğer bölümün büyük bir kısmını ise Rusya, Arjantin, Romanya ve Bulgaristan’dan yapıyor. Oil World’de yer alan tahmine göre 2019/2020 döneminde Türkiye’nin ayçiçeği yağı ithalatı 560 bin ton olarak gerçekleşti. Aynı dönemde Türkiye’nin ihracatının ise 490 bin ton olduğu tahmin ediliyor.
< 08.09.2020 diğer haberleri için tıklayınız.
