Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) "Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü
Üç Aylık Pazar Verileri Raporu" 2014 yılı 1. Çeyrek Pazar verileri raporunu yayınlandı.

 raporda yer alan bulgular söyle:

2015 yılı birinci üç aylık dönem (Ocak-Şubat-Mart) sonu itibarıyla Türkiye elektronik
haberleşme pazarında yaşanan gelişmeler aşağıda özetlenmektedir1

Genel Pazar Verileri

- 11 Mayıs 2015 itibarıyla elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren
işletmeci sayısı 632 olup bu işletmecilere verilen yetkilendirme sayısı 1.031’dir.
- 2015 yılı birinci üç aylık dönemde Türk Telekom ve mobil şebeke işletmecilerinin
net satış gelirleri yaklaşık 7,3 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
- Diğer işletmecilerin net satış gelirleri 2015 yılı birinci çeyrekte yaklaşık 2 milyar
TL olarak gerçekleşmiştir.
- 2015 yılı birinci çeyrekte Türk Telekom ve mobil işletmecilerin toplam yatırım
miktarı yaklaşık 0,8 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
- Diğer işletmeciler tarafından 2015 yılı birinci çeyreğinde yaklaşık 163 milyon TL
yatırım gerçekleştirilmiştir.
- 2015 yılı birinci çeyrekte toplam mobil trafik miktarı 52,2 milyar dakika olurken
sabit trafik miktarı ise 2,9 milyar dakika olarak gerçekleşmiştir. Bir önceki üç aylık
döneme göre mobil trafik miktarı yaklaşık %1 oranında azalırken sabit trafik
miktarı ise yaklaşık %8,7 oranında azalmıştır. Trafiğin büyük bir kısmını (%89,7)
mobilden mobile giden trafik oluşturmaktadır.
- 01/08/2012 ile 08/05/2015 tarihleri arasında Kuruma gelen toplam şikayet sayısı
191.378 olup; bu şikâyetlerin 187.853 tanesi cevaplanmış, 2.323 tanesi işleme
konulmuş fakat sonuçlanmamıştır. Bu dönemde en fazla şikâyetin yaklaşık
%47,5 oranında GSM hizmetleri ile ilgili olarak yapıldığı görülmektedir.
Sabit Pazar

- 2015 yılı birinci çeyrek sonu itibarıyla 12.200.495 sabit telefon abonesi bulunan
Türkiye’de penetrasyon oranı bir önceki çeyreğe göre 0,4 puan azalarak yaklaşık
%15,9 seviyesine düşmüştür. Türkiye’de ortalama hanehalkı büyüklüğünün 3,63
olduğuu göz önünde bulundurulduğunda sabit telefon hizmetleri pazarında
Türkiye’nin önemli bir kesimine ulaşıldığını söylemek mümkündür.
- 2015 yılının birinci çeyreği itibarıyla taşıyıcı seçimi/önseçimi bilgilerine
bakıldığında, taşıyıcı ön seçimi kullanıcı sayısının 150.903 ve arama bazında
taşıyıcı seçimi kullanıcı sayısının ise 79.204 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
- 2015 yılının birinci çeyreğinde PSTN gelirleri toplam gelirin %38,36’sını teşkil
ederken erişim gelirleri toplam gelirin %46,95’ini oluşturmuştur.
- 2015 yılı birinci üç aylık dönem itibarıyla Türk Telekom’un sabit telefon gelirleri
yaklaşık 789 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup bir önceki senenin aynı
dönemine göre %13,8 oranında azalırken bir önceki üç aylık döneme göre %3,8
oranında azalmıştır.
- Yaklaşık 2,2 milyon abone sabit telefon hizmetlerinde alternatif işletmecilerden
hizmet almış olup, bu işletmecilerin üç aylık dönem için tüm STH hizmetlerinden
elde ettikleri gelirler 291 milyon TL civarında gerçekleşmiştirr.
- Türk Telekom’un trafik dağılımı incelendiğinde; bir önceki yılın aynı döneminde
%74,6 olan şebeke içi trafiğin toplam trafik içindeki payının 2015 yılı birinci üç
aylık döneminde %69,8 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Bununla birlikte bir
önceki yılın aynı döneminde toplam trafiğin %20,7’sini oluşturan mobile doğru
trafik 2015 yılının birinci çeyreğinde toplam trafiğin %23,7’sini teşkil etmiştir.
- 2014 yılının birinci çeyreğinde yaklaşık 2,8 milyar dakika olan Türk Telekom’un
ses trafiği, 2015 yılının birinci çeyreğinde önceki yılın aynı çeyreğine göre %23,4
oranında azalarak yaklaşık 2,2 milyar dakika olarak gerçekleşmiştir.
- Şehiriçi trafikte STH işletmecilerinin payı %14,5 olarak gerçekleşirken Türk
Telekom’un payı %85,5 olarak gerçekleşmiştir.
- Şehirlerarası arama trafik miktarındaki STH işletmecilerinin pazar payı %42,3
olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un pazar payı ise %57,7 olarak
gerçekleşmiştir.

- Mobile doğru çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin payı %45,5 olaraak
gerçekleşirken Türk Telekom’un payı %54,5 olarak gerçekleşmiştir.
- Yurtdışına doğru çağrı başlatma trafiğinde Türk Telekom’un payı %61,6 olarak
gerçekleşirken STH işletmecilerinin payı %38,4 olarak gerçekleşmiştir.
- Sabit şebekede sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde Türk Telekom’un payı
%41,5 olarak gerçekleşirken STH işletmecilerinin payı %58,5 olarak
gerçekleşmiştir.
- Mobil şebekelerde sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin
payı %73,1 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı %26,9 olarak
gerçekleşmiştir.
- Sabit şebekede başlatılan toplam trafikte STH işletmecilerinin payı %30 olarak
gerçekleşirken Türk Telekom’un payı %70 olarak gerçekleşmiştir.
- Türk Telekom şebekesinden en çok aranan kısa numara 182 (Hastane Randevu)
olmuştur.
- 2015 yılı birinci çeyrekte de sabit şebekeden en fazla trafik gönderilen ve alınan
ülke Almanya’dır.
- 2015 yılı birinci üç aylık döneminde 137 dakika olarak gerçekleşen sabit MoU, bir
önceki yılın aynı dönemine gööre %8,8 azalırken bir önceki döneme göre de %6,1
oranında azalmıştır.
- 2015 yılı birinci çeyreğinde Türk Telekom’un abone başına aylık geliri 23,2 TL
olarak gerçekleşmiştir.
- 2015 yılı birinci üç aylık dönemde 76 milyon TL olarak gerçekleşen sabit yatırım
miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %2,8; bir önceki üç aylık döneme
göre de %87,1 oranında azalmıştır.
İnternet ve Genişbant
- 2008 yılında 6 milyon civarında olan genişbant internet abonesi, 2015 yılı birinci
çeyrek sonu itibarıyla 42,9 milyona ulaşmıştır.
- 2015 yılının birinci çeyreğinde toplam internet aboneliğinde bir önceki üç aylık
döneme göre yaklaşık %4 artış gerçekleşmiş olup, mobil, kablo ve fiber internet
abonelerinin artmasıyla birlikte internet abone sayısındaki genel artış eğilimi
devam etmiştir. Toplam internet abone sayısının yıllık artış oranı ise %22,6 olarak
gerçekleşmiştir.
- 2015 yılı birinci çeyrekte xDSL abone sayısı 6,8 milyonu, fiber abone sayısı ise
1,5 milyonu geçmiştir.
- Kablo internet aboone sayısı önceki üç aylık döneme göre %3 oranında artarak
575.461’e çıkmıştır.
- 2015 yılı birinci çeyrekte internet servis sağlayıcılığına ilişkin toplam gelir yaklaşık
1,3 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiştir.
- Türkiye’deki sabit genişbant abonelerinin yaklaşık %52,8’nin 10-30 Mbit/sn hızda
bağlantı sunan paketleri tercih ettikleri görülmektedir.
- Mobil bilgisayardan internet abonelerinin kullanım miktarına bakıldığında 100 MB
üzeri kullanımı olan abonelerin oranının %81,0 olduğu anlaşılmaktadır. En az
kullanımı gösteren 0-50 MB aralığında ise abonelerin yaklaşık %15,9’i
bulunmaktadır. Mobil cepten internet abonelerinden 100 MB üzerin kullanımı olan
abonelerin oranı ise %66,5’dir.
- Alternatif işletmecilerin xDSL teknolojisi ile sundukları hizmetin genişbant
pazarındaki payı 2015 yılı birinci çeyrek itibarıyla %13,4 olarak gerçekleşirken bu
dönemde özellikle fiber genişbantın etkisi ile birlikte TTNet’in genişbant
pazarındaki xDSL payı gerilemeye devam ederek %62,7 seviyesine inmiiştir.
Bunun yanında alternatif işletmecilerin 6,8 milyona ulaşan xDSL abonelerindeki
payı ise %17,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ayrıca toplam sabit genişbant
pazarında kablo internet hizmeti sunan işletmecinin pazar payı %6,4 olurken
fiberin pazar payı %16,9 olarak gerçekleşmiştir.
- Türkiye’de nüfusa göre sabit genişbant penetrasyon oranı %11,6 iken OECD
ülkeleri penetrasyon ortalaması %27’dir. Mobil genişbant penetrasyon oranı
Türkiye’de %43,7 iken OECD ortalaması %72,4’dür.
- 2015 yılı birinci çeyrek itibarıyla “Nic.tr” kayıtlarında 365.842 adet “.tr” uzantılı
alan adı bulunmaktadır. Bu alan adlarının %75,9’u “com.tr”, %7,2’si “gen.tr”,
%3,6’sı “gov.tr”, %3,1’i ise “web.tr” uzantısına sahiptir.
- 2005 yılında 3 (üç), 2006 yılında ise 1 (bir) adet olmak üzere toplam 4 (dört) adet
elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı yetkilendirilmiş olup, bu işletmeciler
tarafından 2015 Mart sonu itibarıyla 1.389.124 elektronik imza ve 366.599 mobil
imza olmak üzere toplam 1.755.723 elektronik seertifika oluşturulmuştur.

Mobil Pazar

- Mart 2015 itibarıyla Türkiye’de yaklaşık %92,72 penetrasyon oranına karşılık
gelen toplam 72.040.764 mobil abone bulunmaktadır. 0-9 yaş nüfus hariç olmak
üzere mobil penetrasyon oranı %100’ün üzerine çıkmaktadır.
- 2014 yılı birinci çeyrekte 51 milyon olan 3G abone sayısı 2015 yılı birinci çeyrekte
59.422.663’e ulaşırken; 3G hizmetiyle birlikte mobil bilgisayardan ve cepten
internet hizmeti alan mobil genişbant 3 abone sayısı da 33.934.862’ye
yükselmiştir. 2015 yılı birinci çeyrekte toplam mobil internet kullanım miktarı ise
107.970 TByte olarak gerçekleşmiştir.
- 2015 yılı birinci çeyrek itibarıyla M2M abone sayısı 2,7 milyona ulaşmıştır.
- 2015 yılı birinci çeyrek itibarıyla ön ödemeli genişbant abone sayısı 16.152.591,
faturalı mobil genişbant abone sayısı ise 17.782.271 olarak gerçekleşmiştir.
- 2015 yılı birinci üç aylık döneme bakıldığında mobil abonelerin yaklaşık %54,5’ini
ön ödemeli abonelerin oluşturduğu, son bir yıl içerisinde faturallı abonelerin
oranının %41,2’den %45,5’e çıktığı görülmektedir.
- 2015 yılı birinci üç aylık dönemde numara taşıma sayısı bir önceki üç aylık
döneme göre %4,4 oranında artmış ve 3.268.086 olarak gerçekleşmiştir 14 Mayıs
2015 tarihi itibariyle 82.044.182 numara taşıma işlemi gerçekleştirilmiştir.
- 2015 yılı birinci üç aylık dönem itibarıyla abone sayısına göre Turkcell’in %47,6;
Vodafone’un %29,3; Avea’nın ise %23,1’lik paya sahip olduğu görülmektedir.
- 2015 yılı birinci çeyreği itibariyle Avea abonelerinin %48,9’unun, Turkcell
abonelerinin %45,3’ünün, Vodafone abonelerinin ise %43,1’inin faturalı
abonelerden oluştuğu görülmektedir.
- Toplam mobil abonelerin yaklaşık %90,3’ü bireysel, %9,7’si ise kurumsaldır.
- 2015 yılı birinci üç aylık dönemi trafik bilgileri bir önceki üç aylık dönemle
kıyaslandığında toplam trafiğin %1 oranında azaldığı, geçen senenin aynı
dönemi ile kıyaslandığında ise %10,5 oranında arttığı görülmektedir. İşletmeci
bazında incelendiğinde ise bir önceki döneme görre Turkcell’in trafiğinin %2,5
oranında, Vodafone’un trafiğinin %0,9 oranında azaldığı; Avea’nın trafiğinin ise
%1 oranında arttığı görülmektedir.
- 2015 yılı birinci çeyrekte de mobil şebekelerden en fazla trafik gönderilen ve
alınan ülke Almanya’dır.
- Vodafone ve Turkcell hatlarından en çok aranan kısa numara 112 (Sıhhi İmdat)
iken Avea hatlarından en çok aranan kısa numara 182 (Hastane Randevu)’dur.
- 2015 yılı birinci üç aylık dönemde SMS sayısı yaklaşık 25.279 milyon, MMS
sayısı ise yaklaşık 23,9 milyon civarında gerçekleşmiştir.
- Avea’nın SMS sayısı %4,9 azalmış, MMS sayısı %0,4 artmış; Turkcell’in SMS
sayısı %9; MMS sayısı %17,1 azalmış ve Vodafone’un SMS sayısı %7,2 azalmış,
MMS sayısı %1,2 artmıştır.
- 2015 yılı birinci çeyrek dönem itibarıyla gelire göre pazar payları incelendiğinde
Turkcell’in pazar payının %44,3, Vodafone ve Avea’nın ise sırasıyla %35,2 ve
%21,5 seviyelerinde olduğu görülmektedir. 2015 yılı birinci çeyrekte gelire göre
pazar payları 2014 yılının aynı dönemmi ile kıyaslama yapıldığında ise, Turkcell’in
pazar payının yaklaşık 3,2 puan azaldığı, Avea’nın pazar payının 1,8 puan,
Vodafone’un pazar payının ise 1,3 puan arttığı görülmektedir.
- 2015 yılı birinci çeyrek dönem itibarıyla abonelerden elde edilen gelire göre
Turkcell’in pazar payının %47,9 Vodafone ve Avea’nın pazar paylarının ise
sırasıyla %29,5 ve %22,6 seviyelerinde olduğu görülmektedir.
- Konuşma gelirleri Turkcell’in gelirlerinin %60,2’sini Vodafone’un gelirlerinin
%56,6’sını ve Avea’nın gelirlerinin %48,6’sını oluşturmaktadır. SMS+MMS
gelirleri Turkcell’in gelirlerinin %6,3’ünü, Vodafone’un gelirlerinin %10,3’ünü ve
Avea’nın gelirlerinin %10,3’ünü oluşturmaktadır. Data gelirleri ise Turkcell’de
%28, Vodafone’da %30,5 ve Avea’da %36,9’luk paya sahiptir.
- 2015 yılı birinci çeyrek itibarıyla Turkcell için abone başına aylık gelir 22,5 TL,
Vodafone için 22,4 TL, Avea için ise 21,8 TL’dir.
- Mart 2015 itibarıyla Turkcell’in MoU değeri 313 dakika, Vodafone’un 450 dakika
ve Avea’nıın ise 484 dakika olarak gerçekleşmiştir.
2015 birinci çeyreğinde 367 dakika olan ortalama aylık mobil kullanım süresi ile
Türkiye, yer verilen Avrupa ülkelerine kıyasla en fazla mobil telefonla görüşme
yapan ülke olmuştur.

Diğer Hizmetler

- 2015 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla alternatif işletmecilerin toplam fiber uzunluğu
53.352 km’dir. Türk Telekom’un ise 197.262 km fiber altyapısı bulunmaktadır.
Bunun yaklaşık 123.957 km’si omurga, kalan kısmı erişim amaçlı
kullanılmaktadır.
- Alternatif altyapı işletmecilerinin elde ettikleri toplam gelir yaklaşık 177,8 milyon
TL seviyesindedir.
- Türksat’ın 2015 yılı birinci çeyreği itibarıyla toplam kablo TV abone sayısı
1.170.459 olup Teledünya markasıyla sunulan sayısal kablo TV abone sayısı
725.386 olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, kablo telefon hizmetinden yararlanan
37.737 Türksat abonesi bulunmaktadır.
- Uydu haberleşme hizmetleri konusunda yetkilendirilmiş işletmeciler 2015 yılı
birinci çeyreği itibarıyla 11.048 aboneye uydu yer istasyonnlarıyla hizmet
sunmaktadır. Bu hizmete ilişkin toplam gelirler ise yaklaşık 85,6 milyon TL
seviyesinde gerçekleşmiştir.
- Uydu Platform hizmet grubundan “İmzalanan Abonelik Sözleşmesi ile Hizmet
Alan Kullanıcı Sayısı” 2015 yılı birinci çeyreği için toplam 4.673.614 dir. Bu
hizmete ilişkin toplam gelirler ise yaklaşık 393 milyon TL seviyesinde
gerçekleşmiştir.
- GMPCS Mobil Telefon hizmet grubunda toplam abone sayısı 2015 yılı birinci
çeyreği için 6.230’dur. GMPCS hizmetlerine ilişkin gelir ise 2,2 milyon TL olarak
gerçekleşmiştir.
- Rehberlik hizmeti kapsamında 2015 yılı birinci çeyreğinde toplam çağrı sayısı
8.312.524 olup toplam çağrı süresi 13.213.921 dakikadır. Numara ile sorgulama
hizmeti kapsamında 2015 yılı birinci çeyreğinde 3.050.248 adet numara ile
sorgulama gerçekleştirilmiştir. Yine bu çeyrekte toplam 14.015.626 adet isim ile
sorgulama yapılmıştır. Yapılan sorgulamaların 9.577.425 adedinde bireysel
numara ve 7.081.890 adedinde kurumsal numara sorgulanmıştır. Rehberlik

viiii
hizmeti sunan işletmecilerin üç aylık gelirleri ise yaklaşık 18 milyon TL olarak
gerçekleşmiştir.
- Ortak kullanımlı telsiz hizmeti sunan işletmecilerin toplam abone sayısı 2.653 ve
kullanıcı sayısı 85.582 olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılı birinci çeyrekte bu
hizmetlerden sağlanan gelir yaklaşık 5,4 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

< 02.06.2015 diğer haberleri için tıklayınız.