Dünya genelinde Tüketici Fiyat Endeksleri (TÜFE), Birleşmiş Milletler'in belirlediği Amaca Göre Kişisel Tüketim Sınıflandırması (COICOP) baz alınarak kategorize edilmekte.

COICOP'a göre tüketim dört gruba ayrılmakta:
1. Hizmetler,
2. Dayanıksız Tüketim Malları,
3. Yarı-dayanıklı Tüketim Malları, ve
4. Dayanıklı Tüketim Malları.

Türkiye'de TÜFE sepetinin önemli kısmı Dayanıksız Tüketim Malları'ndan oluşmakta. Gıda, Konutta kullanılan Yakıt ve Tütün; Dayanıksız Tüketim Malı kabul edilmekte ve TÜFE sepetinde toplam %40,5 oranında ağırlık oluşturmakta.

Hizmetler %31,1 ağırlık ile ikinci sırada yer alıyorlar. Yemek Hizmetleri, Kira, Ulaşım ve İletişim hizmet grubunu oluşturan başlıca öğeler.

Yarı-dayanıklı ve Dayanıklı Tüketim Mal grupları ise sırayla %18,7 ve %9,7 oranında ağırlığa sahipler.

Arabalar için satın alınan Akaryakıt ve Giyim Yarı-dayanıklı grubun başlıca öğeleriylken, Otomobil, Mobilya ve Elektronik Eşyalar Dayanıklı Mal'ların %94'ünü oluşturmakta.

En büyük sorun tüm bu grupların istatistiksel açıdan birbirinden farklı davranmaları. Aralarında korelasyon neredeyse yok gibi. Yalnızca Yarı-dayanıklı ve Dayanıklı grupları arasında 0,45 değerinde sınırlı oranda çapraz korelasyon söz konusu.

Benzer şekilde bu gruplarla TÜFE enflasyonu arasındaki ilişki de çok güçlü değil. Yalnızca Dayanıksız Mal'lar ile TÜFE enflasyonu arasında 0,73 ile 0,50'in üzerinde korelasyon söz konusu. Bunun sebebi en oynak serinin Dayanıksız Mal'lar olması (%1,38 standart sapma). TÜFE enflasyonunun kendisi de %1,66 ile oldukça oynak olduğu için oynaklığı yüksek Dayanıksız grubu ile ilişkisi güçlü çıkmakta. Diğer grupların yani Hizmet, Yarı-dayanıklı ve Dayanıklı Mal gruplarının TÜFE enflasyonu ile korelasyonları sırayla 0,41 0,36 ve 0,24. Bu değerler bahsi geçen grupların oynaklıkları ile doğru orantılı. Dayanıksız Mal grubu ve TÜFE enflasyonunun oynaklıklarının yüksek olması dışsal şoklara açıklığı ifade etmekte.

Şu anda yarı-dayanıklı ve dayanıklı tüketim malları ciddi bir dez-ennflasyon içindeler. TÜFE enflasyonuna katkılarına göre; Yarı-dayanıklı Mal'ların enflasyonu üç ay içerisinde %0,1 oranına iyileşti. Kasım ayında yıllık artış %1,1 oranında seyrediyordu. Dayanıklı Mal'larda ise enflasyon %0,8'den %0,4 oranına iyileşti.

Hizmet enflasyonu ise %2,7 oranında katkı sağlıyor ve 2014'ün Temmuz ayından beri bu oranda seyretmekte. Dayanıksız mallar ise enflasyona %4,4 oranında katkı vermekteler. Kasım ayındaki %4,6'nın ardından Ocak ayında %3,7 oranına kadar iyileşme gözlemlemiştik. Artışın yaklaşık 28 baz puanı daha önce belirttiğimiz gibi belediyelerin su zammından kaynaklanmakta. Geriye kalan bölüm ise Şubat ayında ağırlıklı olarak gıda tarafından geldi. Son artışın geçici bir dışsal şok olup olmadığı ve genel olarak Dayanıksız Tüketim Malları'nın davranışı bu sene dez-enflasyonun gücünü belirleyecek.


Ziraat Yatırım Menkul Değerler
www.ziraatyatirim.com.tr
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yeer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri “Yatırım Danışmanlığı”
kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, Aracı Kurumlar, Portföy
yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında
imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.
Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel
görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan
bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun
sonuçlar doğurmayabilir.

< 09.03.2015 diğer haberleri için tıklayınız.