Yüksek faiz oranlarına rağmen, bireysel kredilerde ve taksitli kredi kartı harcamalarındaki artış sürüyor. Artan nakit ve taksitlendirme ihtiyacı, bankalar cephesinde de karşılık buldu. Kredi kartı harcamalarında kullanılan taksitlendirme, anlık nakit sıkışıklığını karşılamak için kullanılan kredili mevduat hesaplarına (KMH) da uygulanmaya başladı. Bankalar, bakiyesi eksiye düşen mudilerine gönderdikleri mesajlarla, borçlarını aylık yüzde 1,98 faizle 12 aya kadar taksitlendirebilecekleri bildiriminde bulunuyor. Tüketici kredilerine göre faiz oranı daha yüksek olsa da KMH kullanımında artış dikkat çekiyor. Hükümet ve düzenleyici kurumlar taksit sayısına sınır getirirken tüketicinin imdadına bankalar yetişiyor. Kredi kartı harcamalarına sağlanan taksit imkanının yanı sıra şimdi de kredili mevduat hesaplarındaki harcamalar yüzde 1,98 faizle taksitlendirilebiliyor.
Yükselen enflasyon, artan faizler ve TL’de yılbaşından bu yana yaşanan değer kaybı vatandaşın alım gücünü olumsuz etkiledi. Tüketici kredilerinde artış seyri hükümetin ve Merkez Bankası’nın takibindeyken vatandaş kredi kartı ve kredili mevduat hesabı harcamalarını artırıyor. Alınan makroihtiyatı önlemler kapsamında tüketim harcamalarında taksit sayıları azaltılırken bir süredir bankalar taksitsiz kredi kartı harcamalarınıza yüzde 1,98 faiz ile taksit imkanı sağlıyor. Şimdi ise yeni bir uygulama var. Yüzde 1,98 faizle kullanılan kredili mevduat hesabınız yani bankanın hesabınıza tanımladığı harcama limitinizden yaptığınız harcamalar da taksitlendiriliyor. Daha önce bankaların ek hesap, taksitli avans hesabı gibi değişik adlar verdiği kredili mevduat hesabından tüketiciler yaptıkları harcamayı peşin ödemek durumunda kalıyor eğer ödeyemezse de yine günlük faizle karşı karşıya kalıyordu. Artık bankalar bu ödemelerde de 12 aya kadar taksit imkanı sağlıyor.
KMH hesabınız yoksa taksit yok
Bankaların yeni uygulamasını örneklendirecek olursak, tüketicinin kredili mevduat hesabı var ve belli bir limitte kullanıyor. Kira ödemesini gerçekleştirdi. Bu sırada banka bu ödemenizi kredili mevduat hesabından yapabileceğini ve tüketiciye 12 taksit imkanı sağlayabileceğini belirtiyor. Ama her müşteri için taksit sayısı ödeme gücüne ve kredi puanına göre belirleniyor. Tüketicinin kredili mevduat hesabı yoksa bu tarz nakit harcamalar için banka taksit fırsatı sunmuyor. Bu durum hem bankaların faiz gelirlerinde bir artış sağlıyor hem de tüketicilerin aylık bütçelerinde alan açılmasına fırsat veriyor. Yüzde 1,98 faizle karşı karşıya olsa da tüketici hemen taksitlendirme yapabildiği için bu tür imkanlardan yararlanmayı tercih edebiliyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) temmuz başından itibaren kredi kartı ve tüketici kredilerinde taksitleri azaltmıştı. Ancak buna rağmen BDDK haftalık verileri hem tüketici kredilerinde hem de taksitli kredi kartı harcamalarında artış olduğunu ortaya koyuyor. Bu durum ertelenmiş talebin devreye girmesinin yanı sıra tüketicilerin yüksek enflasyon, yüksek faiz ve TL’deki değer kaybı nedeniyle yaşadığı alım gücünün azalmasının etkisi büyük. BDDK verilerine göre 27 Ağustos haftasında tüketici kredileri 723 milyar 847 milyon liraya yükseldi. 20 Ağustos haftasına göre 4.5 milyar liralık artış yaşandı. Yılbaşından bu yana ise tüketici kredilerindeki artış yüzde 7,1 olarak hesaplanıyor.
Tedbirlerde 5.5 milyar lira artış
Kredi kartı harcamalarında ise 27 Ağustos itibariyle 179 milyar 81 milyon liraya yükseldi. 20 Ağustos haftasında göre kredi kartı harcamalarındaki artış 4.9 milyar lira. Yılbaşından bu yana kredi kartı harcamalarındaki artış yüzde 23,4 seviyesinde. Taksitli kredi kartı harcamaları da yükselişini sürdürüyor. 27 Ağustos itibariyle harcama 72 milyar 131 milyon lira. Taksitli kredi kartı harcamalarının makroihtiyati tedbirlerin uygulamaya alındığı temmuz başından bu yana artışı 5.5 milyar lira.
Yine BDDK’nın Fintürk verilerine göre Haziran 2021 sonu itibariyle kredili mevduat hesabı harcaması 26.9 milyar lira seviyesinde. Mart 2021 döneminde bu miktar 25.1 milyar lira seviyesindeydi. Üç ayda kredili mevduat hesabı harcamalarında yüzde 6,9’luk artış yaşandı.
Tüketici kredilerinde tahsili gecikmiş alacak oranı yüzde 2,3 seviyelerinde. Ancak BDDK’nın sorunlu krediyi takibe atma süresini 180 güne çıkaran uygulamasının eylül sonuna kadar devrede olduğunu unutmamak gerekiyor. Kredi kartı ve tüketici kredilerindeki tüm bu hızlı artış vatandaşın geri ödemelerde de önümüzdeki dönemde sıkıntı yaşayabileceğinin göstergesi.
< 08.09.2021 diğer haberleri için tıklayınız.
