Tahvil

Tahvil; finansal piyasalar ile ilgilenen, özellikle de yatırım dünyasına adım atmak isteyen pek çok kişinin sık sık karşılaştığı bir terim. Eğer siz de bu popüler yatırım aracı hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak istiyorsanız, başlangıçta ihtiyacınız olacak belli başlı temel bilgileri, sizin için hazırladığımız bu yazımızda bulabilirsiniz. Gelin; tahvilin ne olduğuna ve temel özelliklerine birlikte kısaca bir göz atalım.

Tahvil Nedir?

Basit bir şekilde tanımlayacak olursak, tahvil, devlet ya da belli başlı özel kuruluşlar tarafından ödünç para almak amacı ile çıkartılan, belli dönemlerde çeşitli oranlarda faiz getirisi olabilen yazılı bir senettir.

Ticaret ve sermaye piyasası kanunları dahilinde çıkartılan borç senetleri olarak da tanımlanabilecek olan tahvillerin vadesi bir yıldan uzundur. Anonim şirketler, bu değerli kağıtları kaynak bulmak amacı ile çıkartmaktadır. Tahvil çıkartmayı amaçlayan şirketler, bunun için SPK(Sermaye Piyasası Kurulu)’dan izin almalıdır. Öte yandan, devlet tahvilleri ise, devlet kurumlarından alınabilen faiz belgeleri olarak görülebilir. Devlet bu tahvilleri anapara ihtiyacını karşılama amacı ile basar ve vadeyi de ihtiyacına göre belirler. Devlet tahvilleri temerrüt(belirlenmiş olan yükümlülüklerin, taraflardan bir tanesi tarafından yerine getirilmemesi) riski taşımazken, şirket tahvillerinde ise bu risk mevcuttur.

Tahviller, vadesine ya da itfasına kadar, çoğunlukla altı ayda bir belli bir faiz tutarı öder.

Tahvillerin Özellikleri

Tahvillerin temel özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

• Tahvil faizleri, genellikle ayın 1’i ile 15’i arasında ödenir.
• Vade, tahvil değerinin itfa edileceği tarihi tanımlar.
• Kupon değeri, nominal tahvil değerinin yüzdelik verimidir.
• Geçerli verim, tahvilin piyasadaki fiyatının yüzdelik verimidir.
• Tahvillerin faiz oranlarında değişim, yalnızca belli başlı ekonomik şartların değişmesi ile gerçekleşir, ve bu tip durumlarda mevzuat değişikliği de gerekir.
• Tahvillerin -mevzuatta olması şartı ile- iskontolu olarak(değerinin altında bir miktara) satışının yapılması mümkündür.

Hisse Senedi ve Tahvil Arasındaki Temel Farklar

Yüksek gelir getirebildikleri gibi aynı oranda yüksek risk de içerdikleri söylenebilecek olan hisse senetleri ile kıyaslandıklarında, tahviller daha az risk içeren alternatif yatırım araçları olarak görülebilir. Bu nedenle, pek çok yatırımcı, tahvilleri, bir çeşit risk dengesi yakalayabilmek için portföylerinde bulundurmaktadır. Zaman zaman karıştırılabilen bu iki yatırım aracı arasındaki temel farklılıkları, şu şekilde sıralamamız mümkün:

• Hisse senedi ortaklık, tahvil ise alacak hakkı verir. Hisse senedi sahibi kişiler, yönetime katılmış olurken, tahvil sahipleri için böyle bir durum söz konusu değildir. Tahvil sahipleri, yalnızca tahvili çıkarmış olan şirketin aktifi üzerinde bir alacak hakkına sahiptir.
• Hisse senedinin getirisi değişken olur, tahvilinki ise sabittir.
• Hisse senedinde vade bulunmaz; tahvil ise yukarıda da belirtmiş olduğumuz gibi vadelidir.